bak na łamach bielsko.biala.pl (28.11.2021)Instalacja na rondzie Niemena gotowa do odsłonięcia. Witraże ze stali pokryte rdzą?

Gotowa do odsłonięcia jest instalacja artystyczna na rondzie u zbiegu ul. Stawowej, Szarotki i Cieszyńskiej w Bielsku-Białej. Czesława Niemena, patrona ronda, upamiętniają dwa witraże. W centralnym punkcie zasadzony został klon czerwony, a wiosną pozostała część terenu będzie zagospodarowana. Docelowo po zapadnięciu zmroku instalację mają rozświetlać reflektory skierowane na wybrane fragmenty obrazu.

Instalacja artystyczna zrealizowana na skrzyżowaniu ul. Stawowej, Szarotki i Cieszyńskiej ma formę dwóch półpierścieni o promieniach ok. 285 cm i wysokości od 233 do 323 cm. Każdy półpierścień tworzą dwie płyty z blachy cor-ten. To specjalny materiał, na powierzchni którego wydzielają się tlenki miedzy, czyli popularna patyna, co łudząco przypomina rdzę. Taka powłoka chroni blachę i zapewnia jej długowieczność bez potrzeby konserwacji.

Efekt przypominać ma witraże

Na elementach blachy wycięto laserem napisy „Niemen” z muzycznymi motywami w postaci nutek, a także cztery tafle szklane przedstawiające twarz wielkiego artysty. Jeden półpierścień nawiązuje do najbardziej znanej płyty „Dziwny jest ten świat”, a na drugim widzimy barwny portret wielkiego artysty. Całość instalacji uzupełniają słupki konstrukcyjne - po siedem elementów na każdy półpierścień (łącznie czternaście słupów).

Zgodnie z projektem, po zapadnięciu zmroku instalację będą rozświetlać reflektory skierowane na wybrane fragmenty obrazu. Uzyskany efekt przypominać ma witraże. - Funkcją instalacji jest upamiętnienie Czesława Niemena - polskiego kompozytora, multiinstrumentalisty, piosenkarza i wokalisty rockowego, autora tekstów piosenek, jednego z najważniejszych twórców muzyki w Polsce - czytamy w dokumentacji projektowej.

Odsłonięcie na początku grudnia

Autorami koncepcji instalacji są artysta Jacek Grabowski oraz architekt Michał Kowalski. Prace wykonała bielska firma Grafis Projekt. Jak poinformowano portal w Miejskim Zarządzie Dróg, który jest inwestorem zadania, instalacja artystyczna została już ukończona i jest gotowa do odsłonięcia. Powinno to nastąpić na początku grudnia. Dodatkowe prace w tym miejscu wykonuje wydział gospodarki miejskiej Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej.

W centralnej części ronda posadzony został klon czerwony. Ostateczna kwestia zagospodarowania skrzyżowania pod kątem zieleni będzie w najbliższych tygodniach analizowana w Ratuszu. Urzędnicy biorą pod uwagę kilka koncepcji, w tym utworzenie w tym miejscu łąki kwietnej lub bylinowej. Ostateczna decyzja zależeć będzie m.in. od posiadanych środków budżetowych. Dotychczas prace kosztowały ok. 160 tys. zł.

Bartłomiej Kawalec na łamach bialsko.biala.pl (02.12.2021)Wdowa po Czesławie Niemenie żąda 20 tys. zł. Władze Bielska-Białej nie chcą płacić

Wdowa po Czesławie Niemenie oczekuje kwoty 20 tys. zł za wykorzystanie wizerunku artysty w związku ze stworzeniem instalacji na rondzie u zbiegu ul. Cieszyńskiej, Szarotki i Stawowej w Bielsku-Białej. Pismo z żądaniem trafiło do Miejskiego Zarządu Dróg, a w poniedziałek w tej sprawie debatowało kierownictwo Ratusza. - Naszym zdaniem zarzuty i żądania zawarte w piśmie nie mają uzasadnienia - odpowiadają urzędnicy. W przyszłym tygodniu instalacja zostanie odsłonięta, a zaproszenie na uroczystość otrzymają wdowa oraz córki artysty.

Pismo z wezwaniem do zaprzestania naruszania wizerunku i dóbr osobistych otrzymał kilka dni temu MZD w Bielsku-Białej. Warszawska kancelaria w imieniu Małgorzaty Niemen-Wydrzyckiej podkreśla w nim, że wdowa po Czesławie Niemenie nie wyraziła zgody na wykorzystanie wizerunku artysty. Wcześniej w sprawie instalacji i „dopełnienia formalności” wdowa korespondowała z prezydentem Jarosławem Klimaszewskim. W odpowiedzi władze miasta wyjaśniały, że ich działania nie mają celu komercyjnego, a instalacja ma upamiętnić i uczcić wybitnego artystę.

Narusza dobra osobiste wdowy?

Teraz w wezwaniu przesłanym do MZD prawnicy reprezentujący wdowę przekonują, że rozpowszechnianie wizerunku po śmierci osoby powszechnie znanej wymaga uzyskania zezwolenia spadkobierców, czyli w tym przypadku Małgorzaty Niemen-Wydrzyckiej. - W tym kontekście nie ulega wątpliwości, że instalacja umieszczona na rondzie (…) została stworzona bez uzyskania zgody (…), jak również przedstawia pana Czesława Niemena w sytuacji niezwiązanej z pełnieniem przez niego funkcji zawodowej czy społecznej - czytamy w piśmie.

W ocenie wdowy po artyście „ilustracja nie stanowi wizerunku osoby powszechnie znanej, wykonanego w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych i wymaga uzyskania jej uprzedniej zgody celem rozpowszechnienia”. Pani Niemen-Wydrzycka uważa, że sposób przedstawienia jej nieżyjącego męża na instalacji „narusza jej dobra osobiste, w szczególności prawo do kultu pamięci po zmarłej osobie”. W dalszej treści pisma wskazano także, że wdowa jest uprawniona do renomowanego znaku towarowego zarejestrowanego w Urzędzie Patentowym RP.

- Wskazane naruszenia uprawniają (…) do wystąpienia na drogę sądową z roszczeniami obejmującymi m.in. usunięcia na koszt Miasta Bielska-Białej skutków niedozwolonego działania (…), jak również zapłaty odpowiedniego odszkodowania - piszą prawnicy. W celu uniknięcia sporu pada propozycja, by nie później niż do 30 listopada podpisać umowę na korzystanie z wizerunku artysty i licencji na wykorzystanie znaku towarowego za jednorazowym wynagrodzeniem w kwocie 20 tys. zł.

W tej sytuacji sprawa trafi do sądu

W poniedziałek kierownictwo Ratusza dyskutowało w tej sprawie z prawnikami. - Naszym zdaniem zarzuty i żądania zawarte w piśmie nie mają uzasadnienia. Wizerunek Czesława Niemena, będący częścią instalacji, został stworzony przez bielskiego artystę plastyka Jacka Grabowskiego. Nie jest on odwzorowaniem wizerunku zastrzeżonego jako znak towarowy w Urzędzie Patentowym RP. W żaden też sposób - w naszym odczuciu - nie narusza prawa do kultu pamięci po osobie zmarłej, który obejmuje m.in. ochronę dobrego imienia i dobrej pamięci o zmarłym. Nasza instalacja nie tylko nie godzi w ten kult, a wręcz przeciwnie - podtrzymuje go, upamiętniając Czesława Niemena i jego wybitny, artystyczny dorobek - mówi Tomasz Ficoń, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej.

Oficjalną odpowiedź na wezwanie i propozycję ugody urząd wysłał we wtorek - żądania zostały odrzucone jako bezzasadne. Niewykluczone, że w tej sytuacji sprawa trafi do sądu, bo Małgorzata Niemen-Wydrzycka wszczyna procesy z osobami lub podmiotami, które jej zdaniem naruszają prawa do twórczości i wizerunku artysty. Kilka lat temu doszło do sądowej batalii, w której domagała się usunięcia imienia i nazwiska artysty z nazwy Stowarzyszenia Pamięci Czesława Niemena, nie brakuje także procesów z członkami rodziny. W 2012 wdowa po wybitnym muzyku sprzeciwiła się nadaniu imienia Czesława Niemena jednej z białostockich szkół muzycznych.

Władze Bielska-Białej planują w przyszłym tygodniu oficjalnie odsłonić instalację na rondzie, które decyzją Rady Miejskiej od 2006 nosi imię Czesława Niemena. Zaproszenie na tę uroczystość mają otrzymać Małgorzata Niemen-Wydrzycka oraz córki artysty.