Witaj tiresias; temat krytycznej analizy tekstów z płyt anglojęzycznych jeszcze się na forum nie pojawił. Cytowane przeze mnie wypowiedzi, które można znaleźć na forum uzupełnię o moją własną wiedzę i skromne uwagi. Dla większej przejrzystości, informacje najistotniejsze zostały wytłuszczone. Liczę na pozostałych forumowiczów - w chwili obecnej nie mam pod ręką wszystkich wydawnictw książkowych poświęconych Czesławowi Niemenowi i ciężko mi wskazać konkretne tytuły/rozdziały traktujące o tej tematyce.

Markovitz(...) najwięcej polskich tekstów na jęz.angielski przetłumaczyli -owi .. Paweł Brodowski (2 pierwsze płyty dla CBS) i (w uzupełn.) Ray Dąbrowski (Idee fixe).
Natomiast Norman Simon ,którego nazywa się czasem na Forum "tłumaczem" (w kontekście tekstów zamieszczonych na "Mourner's Rhapsody")- tak naprawdę był ich autorem lub raczej współautorem (...)

W istocie, Paweł Brodowski był autorem wszystkich tłumaczeń tekstów, które znalazły się na LP "Strange is this world" i "Ode to Venus". Kilka ciekawostek na ten temat zdradza w filmie dokumentalnym poświęconemu Czesławowi Niemenowi w reż. Eugeniusza Szpakowskiego. O utworze "Fly over fields of yellow sunflowers" Niemen mówi się, że zawiera "...tekst trochę pogodniejszy, który kiedyś "popełniłem"; przetłumaczony na angielski przez Pawła Brodowskiego".

Markovitz w temacie dotyczącym utworu "Bema pamięci...
Przybliżenia anglojęzycznym słuchaczom tematyki wiersza C.Norwida podjął się amerykański poeta Norman Simon.

Bogdan Ratajczak cytując fragment książki D. Michalskiego "Niemen o sobie
Norman Simon to poeta, który pisze także piosenki. Mam świetną płytę niejakiego Arta Kaplana – to młody amerykański wokalista – dla którego większość tekstów napisał właśnie Norman. Piękne teksty, piękne tematy, pięknie się więc złożyło, że w czasie nagrywania płyty miałem do dyspozycji takiego człowieka.

W książce-albumie Tadeusza Sklińskiego, pod pozycją "Mourner's Rhapsody" znajduje się dopisek: "Mourner's Rhapsody" is based on a poem by the 19th Century Polish poet Cyprian Norwid. Moja osobista refleksja - tekst "Bema pamięci..." nie jest ścisłym poetyckim przekładem a bardziej lub mniej swobodnym tłumaczeniem tekstu, z zachowaniem sensu, bez dbałości o rymy czy rytmikę. W niektórych partiach tekstu mam jednak wrażenie, że Simon próbował zrymować wersy.

Dariusz Michalski cytując wypowiedź Niemena w książce "Czy go jeszcze pamiętasz?Dowiedziałem się, że istnieje już wersja angielska Rapsodu - niestety, nie można było jej zaśpiewać. Nie nadawała się. I wtedy znaleziono mi zdolnego amerykańskiego poetę Normana Simona, który [swoim przekładem] odniósł sukces przynajmniej w dziewięćdziesięciu procentach, a na pewno pochód pogrzebny opisał prawie tak, jak to zrobił Cyprian Kamil Norwid.

Teksty do "Baby M.", "Inside I'm dying", "I've got no one who needs me" i "Lilacs and champagne" zostały prawdopodobnie napisane specjalnie na potrzeby płyty - jak wskazuje wypowiedź w cytowanej przed chwilą książce, Simon "podpowiedział" je Czesławowi. Wbrew panu Michalskiemu jednak muszę wyprostować informację, jakoby "I search for love" było przekładem tekstu M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej "Smutny Ktoś, biedny Nikt"; muzyka jest ta sama, jednak treść utworu nijak odpowiada polskiemu utworowi.

Wracając do problemu "Bema pamięci żałobny rapsod"-"Mourner's Rhapsody", wiele wyjaśnia sam Niemen:

Dariusz Michalski cytując wypowiedź Niemena w książce "Czy go jeszcze pamiętasz?(...) marzyłem od dawna, żeby nagrać "Bema pamięci żałobny rapsod" w wersji angielskiej. Udało mi się to wyjątkowo, bo znalazłem człowieka, który wyśmienicie zrozumiał specyficzny język Norwida i choć to poeta nieprzetłumaczalny na obce języki - zangielszczył go, i to jak! Ja nazywam adaptacją to, co zrobił, bo Norman Simon w swoim tekście dosłownie «sfotografował» cały pochód pogrzebowy, o jakim opowiada Norwid. (...)

Roman Radoszewski w swojej książce także podjął temat trafności przekładu i nawiązał do pozostałych tekstów utworów. Tu w rozmowie z C. Niemenem:

Roman Radoszewski w książce "Kiedy się dziwić przestanę?- Angielskie teksty utworów napisał Norman Simon, on również podjął się tłumaczenia "Rapsodu...". Nie wiem, na ile translacja ta spełnia wymagania przekładu poetyckiego, ale w interpretacji wokalnej była niewątpliwie trafiona.
- Podobnie zresztą i te 5, a właściwie 7, włącznie z odrzuconymi, piosenek - jakkolwiek nie są to zapewne poetyckie perły - miało to urok i siłę wyrazu - konieczne warunki autentycznej interpretacji, przynajmniej dla mnie...
- Zresztą nie sposób chyba przeprowadzić niekwestionowaną granicę między wartościowym tekstem a poetyckim banałem - poza przypadkami absolutnie skrajnymi. Rzecz zależy zarówno od gustu słuchacza, jak i sumienia twórcy.
- Tak! Bo jest kwestią sumienia niekokietowanie szmirą upozowaną świadomie na oryginalność. W przypadku tekstów Simona - podobnie jak w przypadku muzyki - można wysuwać zastrzeżenia o stereotypowość, czy pewne ograniczenie tematyki do spraw męsko-damskich, choć przedstawianych raczej lirycznie, z dużą dozą polotu. (...)

Większość tekstów w j. angielskim, które w swoich utworach wykorzystał Niemen, została umieszczona już na forum i w naszym Wiki. Przy cytatach wskazałem ich źródło; nie wyczerpałem tematu, w wyżej wymienionych książkach są i inne fragmenty dotyczące zagranicznych płyt, wydaje mi się jednak, że najważniejsze umieściłem w tym poście.

Tenże post dedykuję Darkowi Sieradzkiemu - z wdzięczności za jego wkład w rozwój strony i nie tylko...