http://pl.wikipedia.org/wiki/Enigmatic - z tego co wiem, Niemen wolał odmianę "Niemena" a nie "Niemna" - choć w jednym z wywiadów potwierdził, że prawidłowa odmiana jest ta druga, to nie wyrażał jakieś szczególnej temu aprobaty...

Czy tak?

Poprawne są obie, ale odnoszą się do różnych nazw. Niemna do nazwy rzeki, Niemena - do pseudonimu Artysty.

Znany dziennikrz i znawca języka polskiego Andrzej Ibis Wróblewski twierdził, że poprawna jest odmiana "Niemna" w stosunku do naszego Artysty i uparcie stosował tę formę, która jednak się nie przyjęła ani wśród fanów, ani wśród innych dziennikarzy muzycznych. Niemen natomiast uważał obie formy za poprawne.

EwaZnany dziennikrz i znawca języka polskiego Andrzej Ibis Wróblewski twierdził, że poprawna jest odmiana "Niemna" w stosunku do naszego Artysty i uparcie stosował tę formę, która jednak się nie przyjęła ani wśród fanów, ani wśród innych dziennikarzy muzycznych.

Jako nieznany językoznawca-onomasta już dawno zainteresowałem się przykładami dwojakiej odmiany niektórych nazw własnych (w tym - nazwy Niemen). Problem polega na tym, że mamy tu do czynienia z dwiema różnymi nazwami, a w konsekwencji - z dwoma modelami deklinacyjnymi. Zjawisko to występuje dosyć często w wypadku eponimów, a pseudonim Artysty jest eponimem (nie polecam fatalnej definicji tego terminu, jaką umieszczono w Wikipedii). Zresztą... znani lingwiści potwierdzają to w licznych opracowaniach leksykograficznych (z Małym słownikiem odmiany nazw własnych pod redakcją Aleksandry Cieślikowej na czele).

Ciekawie sie ta dyskusja zapowiada
Zalozmy ze facet nazywa sie Jozef Jeden
Czy odmienimy go jako Jozefa Jedena czy Jozefa Jedna
A moze Jozefa Jednego

A jak chcesz przylac to komu? Jednowi, Jedenowi czy Jednemu

...ide do lodoweczki po kolejnego Zywca (Zywieca )

angurZalozmy ze facet nazywa sie Jozef Jeden
Czy odmienimy go jako Jozefa Jedena czy Jozefa Jedna
A moze Jozefa Jednego

A jak chcesz przylac to komu? Jednowi, Jedenowi czy Jednemu

Jeżeli to obcokrajowiec (wnioskuję z wariantu imienia - Jozef), którego nazwisko przez przypadek przypomina polski liczebnik - wybrałbym formy: Jedena, Jedenowi (por.: Niemena, Szopena, Niemenowi, Szopenowi). Gdyby chodziło o Polaka (zapewne - Józefa), którego nazwisko utworzono od liczebnika, zdecydowałbym się na formy Jednego, Jednemu, w myśl zasady mówiącej, że nazwiska utworzone od wyrazów pospolitych odmieniamy w liczbie pojedynczej zazwyczaj tak, jak stosowne wyrazy pospolite, np. Grudzień - Grudnia, Grudniowi. Inna sprawa, że możliwe jest, iż potencjalna obca etymologia nazwiska Jeden może, pod wpływem skojarzeń liczebnikowych, rychło zostać zapomniana, co mogłoby odbić się na odmianie.
Jedna, Jednowi - gdyby chodziło o bardzo popularnego Słowianina (np. Czecha), a w macierzystym języku funkcjonowałyby takie formy, nie zdziwiłbym się, gdyby polszczyzna także je przejęła. Pamiętam napis na murze pewnego akademika: Uwolnić Vaclava Havela!. Ze względu na ogromną popularność tego nazwiska, bardzo szybko zaczęto odmieniać je na wzór języka czeskiego.

Jeszcze o różnicach w odmianie nazwy geograficznej Niemen i jej pochodnej będącej pseudonimem (a także nazwiskiem):
- brak liczby mnogiej w wypadku nazwy rzeki;
- różne formy wszystkich przypadków zależnych w liczbie pojedynczej;
- interesująca jest zwłaszcza sprawa biernika - nikt nie powie przecież: Rozmawiałem z Czesławem Niemen (!), ale może chcieć przepłynąć Niemen,
- rozbieżności biorą się przede wszystkim stąd, że wyraz Niemen, stawszy się pseudonimem czy nazwiskiem, zaczął być traktowany przez Polaków podobnie jak inne (podobne pod pewnym względem) nazwy osobowe: Tischnera (nie: Tischnra), Szopena (nie: Szopna);
- różnica w odmianie ułatwia komunikację, bo (poza użyciami w mianowniku) od razu wiemy o czym/kim mowa;
- nazwa rzeki wpisuje się w niezbyt popularny model odmiany (na przykład bardzo podobny Jemen odmienia się inaczej); co prawda większość lingwistów protestuje przeciwko wyodrębnianiu tzw. gramatyki onomastycznej, twierdząc, że nazwy własne przeważnie da się odmieniać według wzorców stosowanych wobec wyrazów pospolitych, jednak z nietypową odmianą tych pierwszych można się spotkać częściej (jeśli chodzi o mało znane nazwy geograficzne, zdarza się ponoć, iż funkcjonują na równych prawach nawet 3 różne typy odmiany).

Radek
- interesująca jest zwłaszcza sprawa biernika - nikt nie powie przecież: Rozmawiałem z Czesławem Niemen (!), ale może chcieć przepłynąć Niemen

Hmmm...
Biernik? Rozmawiałem z kogo? co?
Jestem przekonany, że z kim? z czym?, czyli narzędnik, pasowałby tu nieco lepiej

No niestety, przypadki chodzą po ludziach

Zauważam, że jest - moim zdaniem niesłuszna - moda na nieodmienianie nazwisk polskich. O ile wiem jest to niewłaściwe. Wszędzie tam, gdzie nazwisko da się odmienić, trzeba odmieniać. Przynajmniej moje przekonanie jest takie. Pozdrawiam.

Darek Sieradzki

Radek
- interesująca jest zwłaszcza sprawa biernika - nikt nie powie przecież: Rozmawiałem z Czesławem Niemen (!), ale może chcieć przepłynąć Niemen

Hmmm...
Biernik? Rozmawiałem z kogo? co?
Jestem przekonany, że z kim? z czym?, czyli narzędnik, pasowałby tu nieco lepiej

Oczywiście, przyznaję się do pomyłki. Zapewne w ostatniej chwili zmieniłem przykład z czegoś w stylu: Widzę Czesława Niemen.
Gratuluję czujności.

Inna sprawa, że w Wikipedii nadal figuruje błąd w odmianie nazwiska, a w przypisie, która ma ów błąd podnosić do rangi zasady, powołano się na propozycję jednej osoby.

O narzędnik wystarczy pytać: kim? czym?, choć w podanym przykładzie użycie z jest uzasadnione.

jeremie09Zauważam, że jest - moim zdaniem niesłuszna - moda na nieodmienianie nazwisk polskich. O ile wiem jest to niewłaściwe. Wszędzie tam, gdzie nazwisko da się odmienić, trzeba odmieniać. Przynajmniej moje przekonanie jest takie.

Musiałeś mieć dobrych nauczycieli.

RadekInna sprawa, że w Wikipedii nadal figuruje błąd w odmianie nazwiska, a w przypisie, która ma ów błąd podnosić do rangi zasady, powołano się na propozycję jednej osoby.

Żaden problem. To użytkownicy Wikipedii redagują ją i poprawiają. Nie jestem obeznany w temacie, ale wiem, że każdy kto chce może zmieniać treści w Wikipedii. Jeżeli ktoś by wiedział dokładnie jak wszystko poprawić, niech po prostu to zrobi.

PiekarzNie jestem obeznany w temacie, ale wiem, że każdy kto chce może zmieniać treści w Wikipedii. Jeżeli ktoś by wiedział dokładnie jak wszystko poprawić, niech po prostu to zrobi.

Nie jestem obeznany w temacie, ale wiem, że po to istnieje na forum dział "Przygrywka", by pewne problemy przedyskutować. Ponieważ w pracy zorganizowano mi niechciane zajęcia wakacyjne, nie mam czasu na eksperymentowanie z Wikipedią, natomiast chętnie zredaguję stosowny przypis, którym można by zastąpić dotychczasowy (jeśli znajdzie się jakiś człowiek dobrej woli, który wprowadziłby poprawki).
Przy okazji wspomnę, że podczas czytania tekstów niektórych utworów (umieszczonych w Wikipedii) natknąłem się na kilka przeinaczeń.

Radek

PiekarzNie jestem obeznany w temacie, ale wiem, że każdy kto chce może zmieniać treści w Wikipedii. Jeżeli ktoś by wiedział dokładnie jak wszystko poprawić, niech po prostu to zrobi.

Nie jestem obeznany w temacie, ale wiem, że po to istnieje na forum dział "Przygrywka", by pewne problemy przedyskutować.

To prawda, jednak w tym wypadku chodzi nie o naszą "niemenopedię", tylko o Wikipedię. A tam bywa różnie

Ostatnio moja próba dodania adresu naszej strony do hasła Niemen skończyła się groźbami zablokowania konta / IP jeśli będę próbował to zrobić ponownie Powód nie jest mi znany, widać nasze wiki i forum jest mniej wiarygodnym źródłem informacji o Niemenie niż wymieniona tam strona z tekstami piosenek (w dużej części po prostu przeklejonymi od nas), oraz od 2 lat nieuaktualniana strona (która także zaczynała od kopiowania tego i owego od nas).

ps. "Fajne" rzeczy można znaleźć na stronie dyskusji. O wielu pomówieniach i idiotycznych pomysłach na temat Niemena słyszałem, ale to o Płonącej stodole (na końcu dyskusji) jest dla mnie a) nowe i b) przebija głupotą wszystkie pozostałe

Darek Sieradzki napisał:

...b) przebija głupotą wszystkie pozostałe

Mało powiedziane! Jest to głupota wszech czasów. Już nikt większej nie wymyśli, bo to nie jest możliwe.