Niemen Aerolit

Jaki zespół towarzyszący Czesławowi Niemenowi uważacie za Ten Najlepszy, muzycznie Najciekawszy i taki, którego nie możecie odżałować... ?

W swojej ankiecie nie umieściłem Niebiesko-Czarnych, gdzie Czesław był jednym z solistów. Oczywiście nie mogło zabraknąć zespołu Akwarele - istnego kombinatu przebojów i porywającego bandu koncertowego

Pominąłem zespoły okazjonalne oraz odrębne i samodzielne - takie jak Laboratorium, czy zespół CETI, albo składy stanowiące dopiero zalążek zespołu Niemena.

Pod koniec życia raczej odżegnywał się od pomysłu współpracy ze stałym zespołem, choć przecież okazjonalnie występował z innymi muzykami np. z grupą Dżem, z zespołem Perfect, czy z muzykami Maryli Rodowicz podczas pamiętnej, długiej trasy z zespołem the Animals (V-VI 1997).

Ja przez lata za najlepszy skład uważałem Niemen Aerolit i w 1995r. podzieliłem się tą śmiałą opinią z Czesławem. Powiedział mi, że myśli podobnie, aczkolwiek.. nie dokończył i dziwnie posmutniał ... Później jeszcze kilka razy docierały do mnie Jego opinie o różnych muzykach i zawsze, gdy rzecz dotyczyła szansy na rynku zachodnim powracał temat Grupy Niemen...

Jako punkt wyjścia do dalszej dyskusji chciałbym zacytować znaną wypowiedź Niemena o tej Grupie...

Dlaczego nie mamy problemu z przywołaniem np. nazwy "Niemen i Akwarele", czy "Niemen Enigmatic", ale już z nazwą ostatnich zespołów Niemena takowe problemy się pojawiają..

_________________
"A co w życiu było skrzydłami, nieraz w dziejach jest ledwo piętą!..."- "Laur dojrzały" Cyprian Norwid

Mój Nr 1 to oczywiście Grupa Niemen, którą cenię za nowatorstwo, ekspresję i wspaniałe, oryginalne brzmienie.
Szkoda, że grali razem tak krótko i nie zostali należycie docenieni, a przecież nie było drugiej tak ciekawej grupy na naszym rynku muzycznym.
Na szczęście zdążyli nagrać kilka świetnych płyt, które niezbicie świadczą o wielkości tej kapeli.
No i jeszcze ten odlotowy koncert z Monachium...

_________________
"Wyśpiewałem duszę moją sercem szczerym..."

Przy wyborze między Grupą Niemen a Niemen Aerolit, skłoniłem się ku temu drugiemu zespołowi. Kwestia gustu. Stwierdzam zgodnie z Ewą, że rockowy czas Niemena to najlepsze lata w Jego karierze!

Co nie znaczy też, że późniejsze dokonania schodzą na (nie daj Boże!) drugi plan

_________________
Polecę w niespokojności, w strachu, w żalu, ale w mocy...

...czy w duecie z Jerzym Piotrowskim podczas jego wizyty w New Jersey w latach '90

.. albo z zespołem Krystoff Band z Tomaszem Dziubińskim na gitarze

W 1973r. dochodziło do jeszcze bardziej zaskakujących modyfikacji składu .Jedni muzycy to pamiętają, inni nie...

Zachęcam do wzięcia udziału w ankiecie. Czas przełamać mur stereotypowych opinii, wg których w muzyce Niemena podobać się może tylko kilka piosenek nadawanych w kółko w radio...

_________________
"A co w życiu było skrzydłami, nieraz w dziejach jest ledwo piętą!..."- "Laur dojrzały" Cyprian Norwid

Jak wiadomo najczęściej prezentowanymi w radio utworami Cz.Niemena są te nagrane z zespołem Akwarele. Dlatego ubolewam, że kiedy ów zespół koncertował - mnie na koncerty jeszcze nie puszczano (wyłom zrobił dopiero koncert grupy No To Co:) ).

Muzycy zaangażowani do zespołu Akwarele przez Franciszka Walickiego i Czesława Niemena mieli za sobą solidną praktykę zawodową w znanym w warszawskim środowisku zespole Chochoły.
Ale porównując big-beatowe nagrania Chochołów do piosenek nagranych przez tych samych muzyków z Niemenem usłyszymy, że to już zupełnie inna muzyka...
Bo dopiero w nagraniach z płyty Dziwny jest ten świat możemy docenić talent kompozytorski Mariana Zimińskiego i gitarową inwencję Tomasza Jaśkiewicza.
Z fotografii muzyków z tego okresu pozostały w pamięci pasiaste marynarki, żółte spodnie i bajecznie kolorowe koszule- czyli typowy image zespołu epoki dzieci-kwiatów.
Sam definiując muzykę zespołu w 1968 r. powiedział Sławomirowi Pietrzykowskiemu :

-"To się nazywa soul music."

Z opowieści P.Brodowskiego i T. Jaśkiewicza w tvp Kultura pamiętamy, jak duże wrażenie zrobiły na nich rozpisane na orkiestrę aranżacje francuskich piosenek, które Czesław przywiózł z Paryża. Czy brzmienie orkiestry Colombiera również miało wpływ na kształtowanie się stylu akwarelowej orkiestry ? Nie jest to wykluczone, bo niemal od razu do repertuaru zespołu Akwarele trafił "Sen o Warszawie"...

Szkoda tylko, że tak mało zostało w archiwach TVP materiałów z tego czasu.
Poza budzącym do dziś kontrowersje filmem M.Piwowskiego Sukces i fragmentami kronik nie zostało po Akwarelach właściwie nic. Bywa, że z rozpędu do dorobku zespołu zalicza się barwne filmy J.Rzeszewskiego ze składem znanym nam już jako Niemen Enigmatic. Dzieje się tak z uwagi na obecność w składzie N.Enigmatic akwarelowych muzyków : T.Jaśkiewicza i Zb.Sztyca, a w niektórych nagraniach towarzyszą obu zespołom Alibabki. Inni akwarelowi muzycy również nie mieli trudności ze znalezieniem miejsca w składzie grup towarzyszących znanym solistom. Można ich było usłyszeć np. z Haliną Frąckowiak i ze Zdzisławą Sośnicką.

Tomasz Jaśkiewicz przetrwał dwa składy zespołu N.Enigmatic i doczekał nawet zalążków Grupy Niemen. Natomiast słabo pamiętany jest skład z Andrzejem Tylcem na bębnach i Jackiem Mikułą oraz z chórkiem, w którym zdobywała estradowe obycie Krystyna Prońko.

Ach, gdyby możliwe było wydanie koncertu z Opola'71 ...

_________________
"A co w życiu było skrzydłami, nieraz w dziejach jest ledwo piętą!..."- "Laur dojrzały" Cyprian Norwid

Nie znam tak dogłębnie twórczości Niemena,ale ma kilka refleksji,z którymi sie chciałem podzielić.Akwarele to był solidny zespół big-beatowy,ale nic ponadto.Gdy się słucha tych nagrań po latach to czuje się w nich niewątpliwie piętno czasu.Oczywiście głos Niemena wtedy był ,o ile tak mogę napisać,"świeży"i brzmiał znakomicie.Enigmatic to z kolei wspaniali muzycy jazzowi plus T.Jaśkiewicz.
Albumem "czerwonym" Niemen chciał pójść jakby za ciosem,ale niestety to nie było już to. Podkreślałem już "pretensjonalny "tekst utworu "Człowiek jam niedzięczny",który zresztą był zapowiedzią póżniejszych tego typu produkcji Niemena.
Z kolei skład z póżniejszymi członkami zespołu SBB to bardzo ciekawe przedsięwżięwzcęcie.Co zaś się tyczy płyty z Helmutem Nadolskim to ta muzyka wydaje mi się dość kontrowersyjna.
W ogóle z tzw awangardą jest pewien problem.Byłem niedawno u mojego kumpla , który puścił mi jakieś płyty polskich jazzmanów grających standardy W.Shortera.
Gdy go zapytałem co by powiedział gdyby mu "puszczono"te nagrania jako nieznane nagrania Shortera,trochę zaniemówił.W tego rodzaju twórczości zawsze gra rolę snobizm.Dla mnie ta muzyka nie była niestety do konca strawna.Mówie o Niemenie z Nadolskim.
Zaś "Aerolit" to już nie to samo co Grupa Niemen.Pózniej przyszły już jakby bardziej autorskie płyty Niemena.Lata 70-te to było zachłyśnięcie się nowymi możliwościami brzmienia,elektroniką i to już dla mnie było trochę mniej strawne.Wydawało się wtedy, że syntezator zastąpi każdy instrument a to oczywiście jest"oczywistą"nieprawdą.Gdyby bowiem tak było zniknęłyby orkiestry symfoniczne.A tak,na szczęście się nie stało.Nic bowiem nie zastąpi naturalnych instrumentów.

Reasumując za najlepsze zespoły Niemena uważam Grupę Niemen i skład z płyty Niemen Enigmatic.

W tej ankiecie każdy wybór jest dobry
Wielu zwolenników ma pogląd, jaki obszernie uzasadnił nam Dzek. Podoba mi się ten wywód za wyjątkiem deprecjonowania utworu "Człowiek jam niewdzięczny"...
Tekst pretensjonalny ? A "Zegarmistrz światła" Chorążuka także ?


Takie określenie na pewno można uznać za dość ciekawy neologizm

Przy Niemen Aerolit wpadasz już na mieliznę. Bo cóż można zarzucić temu zespołowi ?

A propos T.Woźniaka w ostatniej Niedzieli z big-beatem opowiadał On jak Czesław i Akwarele pomagali Mu w trasie koncertowej i przy nagraniu płyty. Jak Wam się widzą zespoły Niemena z innymi wokalistami ?

_________________
"A co w życiu było skrzydłami, nieraz w dziejach jest ledwo piętą!..."- "Laur dojrzały" Cyprian Norwid

"Zegarmistrz światła "to w sumie ladna piosenka,ale niestety tekst nie jest najmocniejszą stroną tego utworu. Jego wymowa jest oczywista,ale sformułowania w rodzaju "będę jasny i gotowy "wywoływały w swoim czasie pewną wesołość,co chyba nie było zamierzonym efektem autora. Oczywiście o gustach nie powinno się rozmawiać,ale pamiętam, że tekst Chorążuka swego czasu budził kontrowersje. Pewne sformułowania w tym tekście nigdy do mnie nie przemawiały i nie tylko do mnie. Sama piosenka natomiast jest na pewno bardzo ładna.

Drugi skład zespołu Niemen Enigmatic dawał szansę na brzmienie zbliżone do hard rocka.
Na koncertach muzycy wykonywali nawet jeden utwór Deep Purple...
Tomasz Jaśkiewicz coraz odważniej poczynał sobie na gitarze, Jacek Mikuła dodawał czadu na organach Hammonda (pracował później z Marylą Rodowicz, aż wyjechał do Niemiec i znalazł tam uznanie pracując dla tv).

W składzie Niemen Enigmatic II pasował mi szczególnie ex-perkusista zespołu Romuald i Roman- Andrzej Tylec.
Grał oszczędnie, surowo, z mocnym beatem i bez dwóch zdań - rockowo. Trwało to tak dopóki Czesław nie zaprosił na próbę Helmuta Nadolskiego...
Odtąd nie tylko rock, ale także " jazz i awangarda nie znały litości ".

_________________
"A co w życiu było skrzydłami, nieraz w dziejach jest ledwo piętą!..."- "Laur dojrzały" Cyprian Norwid

NIEMEN mówił , że "Niemen Aerolit": ... muzycznie był lepszyod wcześniejszego , złożonego z muzyków , którzy potem stworzyli SBB. Niemen chwalił skład N.AE. (TR 1997).

Mój Nr 1 - ROBOTESTRA-

_________________
Бродяга NIEMEN incognito !?

Temu stwierdzeniu Niemena nie należy bezkrytycznie przytakiwać, a co najmniej zastanowić się, co Niemen, wypowiadając po latach te słowa, miał na myśli. Trzeba wziąć pod uwagę różne aspekty, stojące za taką wypowiedzią. Myślę, że nie będzie to głos już tak jednoznaczny i jednobrzmiący. Jedynie słuszny.
Muzycznie lepszy?
Dlaczego, pod jakim względem?
Techniki instrumentalnej poszczególnych muzyków?
Taki swoisty plebiscyt - kto lepszy, kto bardzie sprawny i biegły technicznie na poszczególnych instrumentach.
Józef Skrzek czy Andrzej Nowak?
Jerzy Piotrowski czy Piotr Dziemski?
Anthimos Apostolis czy Sławomir Piwowar?
Skrzek czy Jacek Gazda?
A może chodzi o wyobraźnię, tę muzyczną. Słyszalną w partiach improwizowanych? Czy jest to wówczas takie pewne? Dla mnie niezupełnie. Bo niby dlaczego? Dlatego, że tu półamatorzy (lub półzawodowcy), a tam już muzycy "po szkołach" i z doświadczeniem jazzowym? Tu młodzi, pełni zapału i inwencji muzycy z ruchu amatorskiego, tam ludzie lepiej muzycznie (poza Skrzekiem) wykształceni i już wyróżniani na wielu festiwalach jazzowych (Andrzej Nowak, Sławomir Piwowar). Też o ogromnych możliwościach kreacyjnych. Czy aby do końca wykorzystanych?
I co z tego wynika dla samej muzyki? Jak przełożyło się to wszystko na dorobek i wartość tego dorobku. Minęły lata można zadać sobie i innym takie pytania, podzielić się swymi wątpliwościami, próbować zgodzić się z Niemenem lub kwestionować jego ocenę i opinię.
Muzycznie lepszy?
To również możliwości kreacji czy współkreacji kompozycji. Czy któryś z muzyków Aerolitu właczył się do komponowania? Aranżacji? O to, co stało u podłoża rozpadu Grupy Niemen? Tutaj przewaga Skrzeka & co. była zdecydowana.
Zatem, o co chodziło Niemenowi stawiającemu taką tezę? Śmiałą i kontrowersyjną. Porównania są możliwe. Za chwilę będziemy znali koncert w Finlandii - to będzie zapewne jakiś punkt odniesienia do szerszej dyskusji. To już nie tylko skrawki z koncertu Jazz And Now z Monachium Anno Domini 1972, to już nie tylko fragment z filmu "Klucze", to już nie tylko dwie płyty zachodnie "Strange Is This World" i "Ode To Venus" i nagrania z oratorium Gaertner i Brylla.
Z drugiej strony jedyna płyta Aerolitu i kilka koncertów na bootlegach, oraz ten z Sopotu i Stodoły z 1974, które większość z nas zna.
Dysponując takim materiałem porównawczym, warto tę kwestię przedyskutować, a wówczas okaże się, czy Niemen wypowiadając swą kwestię miał rację, czy wypowiedział (napisał) te zdanie tendencyjnie, prowokująco właśnie do tego typu dywagacji.
Oglądając i słuchając dzisiejszej muzyki w TVP Kultura, warto sobie postawić kilka tego typu pytań i postarać się, każdy na swój sposób, na nie odpowiedzieć.

(.)

_________________
już nie żal nic
choć żal tak wiele
CN w rocznicę swoich 57. urodzin

"kilka koncertów na bootlegach, oraz ten z Sopotu i Stodoły z 1974, które większość z nas zna" - niestety, należę do mniejszości. W jaki sposób mógłbym je w takim razie poznać?

_________________
Polecę w niespokojności, w strachu, w żalu, ale w mocy...

I ja cenię niezmiernie Niemena solo, ale wolałbym dyskusję o muzykach i zespołach a nie o sprzęcie ...

Po namyśle - przystaję jednak na propozycję Stacha...

Zespół Niemena z okresu albumu Idee Fixe był bardzo niedoceniony z dwóch powodów :

po pierwsze : muzycy z tego składu nie osiągnęli później popularności równej np. SBB

po drugie : na Idee fixe nie było popularnych utworów...

_________________
"A co w życiu było skrzydłami, nieraz w dziejach jest ledwo piętą!..."- "Laur dojrzały" Cyprian Norwid

Myślę, że w przypadku muzyków SBB, to interesy całej "trójki"były od początku dobrze zabezpieczone. Nawet po zawieszeniu działalności (w 1981r.) muzycy zaistnieli na pozycjach,które gwarantowały im trwanie w rodzimym muzycznym interesie.

Natomiast Niemen ze swoim zespołem właściwie został pozostawiony samemu sobie. Nie szczędzono mu uwag krytycznych; jak pisał we wkładkach do albumów z lat 70-tych - niedoceniono dzieł, które tworzył.