Niemen Aerolit

Czytając posty na Forum spotykam się najczęściej z dylematami w rodzaju - co bardziej progresywne ?, co lepiej napisane ?, a co jeszcze lepiej wykonane ? Słowem Twórczość doskonała...
A przecież siłą rzeczy po przeszło 40-letniej karierze muzycznej i tak dużej liczbie utworów i ich wykonań musiały pozostać także po Niemenie utwory (a może tylko ich wykonania) słabsze, wręcz nieudane, albo przynajmniej "przefajnowane"....

Wybór utworów w tej kategorii nie był znów łatwy, ale brałem pod uwagę zdania krytyki, Wasze opinie z dyskusji , a w przypadku utworu innego kompozytora ("Ulice niby piosenki"- walczyk Marka Sarta) wziąłem pod uwagę tylko pojedynczy głos na forum (z którym nie zgadzam się, bo po prostu lubię tą piosenkę), ale zdania mogą być przecież podzielone...

Moim typem na taki nieudany utwór jest "Dialog" - sprawiający wrażenie kompozycji z ducha i treści socrealistycznej, a przecież był to koniec lat 70-tych... I niezbyt przemawia do mnie okoliczność, że autorzy wierszy składających się na tą drętwą kantatę (Majakowski i Broniewski) sami dramatycznie poróżnili się z panującym wtedy najbardziej świetlanym ustrojem.

Ale zapewne znacie zdanie krytyków i samego Niemena na ten temat, więc to do Was - miłośników tej twórczości - należy odpowiedź na pytanie :

Który utwór w twórczości Czesława Niemena uważasz za nieudany..?

Ankieta jest tu tylko punktem wyjścia do krytycznej analizy kompozycji Niemena, a przede wszystkim śpiewanych przez Niego tekstów i ich kontekstu kulturowego, bo właśnie tam najczęściej szukamy źródeł tego, co młodzi zwą "obciachem"....

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

Stanowczo "Dialog" - Markovitz powtórzył w ogólnych zarysach pogląd Romana, ale nic dziwnego, bo taka była i pozostaje prawda o tej kompozycji.
Próbuję ją "rozgryść" na kilka sposobów, ale zawsze pozostaje niedosyt, bo nie bardzo wiem, po co Niemenowi było potrzebne zmierzenie się z takim tematem i nadanie utworowi przebrzmiałej (jakby wyciągniętej z lamusowych mroków sockultury) i niosącej, już w swym założeniu stricte muzycznym, cechy programowej pieśni masowej.
Niezrozumiała i przynajmniej dla mnie nie do końca jasna decyzja "pokuszenia" się na taką (jakby rodem z głębokiego socrealizmu) formę muzyczną.
Niejasna i nieprzekonywująca mnie jest wypowiedź samego Niemena, uzasadniająca genezę powstania utworu (patrz "Niemen o sobie" s. 171-172 D.Michalski).
Może czegoś nie wiemy do końca?
Szkoda, naprawdę szkoda było Czesławowego czasu, talentu i gardła na tego rodzaju przedsięwzięcia.
Jakie korzyści wyniósł z tego on, jakie przyjemniości wrażeniowe mamy dzisiaj my? Chyba niewielkie.
Próba zmierzenia się z większą formą muzyczną (nierockową) i chęć nawiązania do klasyki?
Próba zdecydowanie, jak na mój gust, nieudana!
Dlatego właśnie ten utwór wybieram na najbardziej nieudany.

(.)

Zdedcydowanie- "Ulice niby piosenki"

"Nie bądź taki bitels", " Ptaki śpiewają 'kocham"- te utworki można wybaczyć, bo to są wprawki młodego, nieukształtowanego artysty, który dopiero się "pierzy" i poszukuje swojego stylu.
Natomiast "Ulice niby piosenki" stworzył dojrzały już artysta. Moim zdaniem jest to największa wpadka, jaką zaliczył Niemen.
Nie znam "Dialogu", więc być może ...

_________________
Powaga zabija, a jej brak uśmierca.
Należy być sobą wbrew sobie.
(moje)

Napisałem, że nie znam "Dialogu"- juz znam. Dostałem go jednocześnie od kilku przyjaciół z Forum. Dzięki !!! "Ubawiłem" się niesamowicie. "Ulice niby piosenki" są najwiekszą wpadką - "Dialog" jest największym niewypałem. Żałuję, że go poznałem.

_________________
Powaga zabija, a jej brak uśmierca.
Należy być sobą wbrew sobie.
(moje)

"Dialog" rzeczywiście nie stanowi chlubnej karty w dorobku Niemena, ale jakoś nie drażni mnie tak, jak "Jagody szaleju", które uważam za najbardziej nieudany utwór Czesława. Dziwne, że sam Niemen miał, co do tej piosenki zupełnie inne zdanie i typował ją na radiowy przebój.
Piosenki typu "Nie bądź taki Bitels" dziś mnie co najwyżej śmieszą i traktuję je z przymróżeniem oka, ale Jagody mnie naprawdę wkurzają i nikt nie jest w stanie przekonać mnie do tego utworu.

_________________
"Wyśpiewałem duszę moją sercem szczerym..."

Uważam Ewo podobnie jak Ty. Dla "Bitelsa" mam dużo zrozumienia, takie czasy, "Jagody" najsłabsze, ale są w utworze i elementy komiczne i jest on takim szołem nicości twórczej nagminnie promowanej, i to mnie bawi.
Dialog, co by nie mówić o tym utworze, dla mnie jest arcydziełem. Nie razi mnie poezja Majakowskiego, czy Broniewskiego, bo te jej fragmenty, które zaprezentował Niemen w Dialogu są absolutnie szczere. A szczerość jest ponad ideologiczna.

Ulice niby piosenki jest zapisem atmosfery określonych czasów i znów jestem pełen podziwu dla Niemena, że i temu wyzwaniu sprostał jak największy artysta. Nie do poprawienia. Są w tym utworze wszystkie elementy tej specyficznej kultury.

Pisząc o pozostałych utworach wyszło by na to, że wcale nie są dla mnie złe, wręcz przeciwnie.
Ptaki śpiewają kocham - kocham tę piosenkę, jest ona jak gdyby prekursorką późniejszej Klęcząc przed tobą.

Ponieważ dyskusja toczy się wokół czterech piosenek, dorzucę też swoje trzy grosze
o nich.
„Ulice niby piosenki” bardzo lubię . Nikt by lepiej od Niemena tego nie zaśpiewał.
W „Jagodach szaleju” drażnią mnie niektóre fragmenty tekstu, ale nie jest to powód dla którego mogłabym skreślić całą piosenkę.
Zagłosowałam na „Nie bądź taki bitels”, bo nigdy nie lubiłam tej piosenki, ani w latach
sześćdziesiątych , ani później i nie lubię jej do dziś. Jest to jedyna piosenka Niemena,
którą omijam podczas słuchania płyty, chociaż nie zawsze.
Dużo słów krytycznych padło na temat Dialogu.
Może trzeba uważniej wsłuchać się w tekst i wydobyć z niego coś więcej ?
Zachęcam do lektury, szczególnie tych, którzy go nie znają
w temacie Teksty piosenek Czesława Niemena

_________________
"nie obawiajcie się zajrzeć mej pamięci w oczy"

Racja Daszo, dodam i ja swój kolokwizm, ale tę formę muzyczną Niemen wydźwignął do poziomu artyzmu, zrobił z tego perełkę sztuki.

Cieszę się, że nie jestem sam w swoich odczuciach.

Ewa: Jagody mnie naprawdę wkurzają
Tadeusz:Żałuję, że go ( Dialog) poznalem
Coś podobnego

_________________
Бродяга NIEMEN incognito !?

Uwielbiam Niemena, ale to wcale nie znaczy, że muszę być wobec niego bezkrytyczna. On sam zresztą też nie był zadowolony ze wszystkiego, co w życiu stworzył. Więc o co chodzi? Mam przyznać, że Jagody są piękne, jeśli wywołują we mnie awersję?

_________________
"Wyśpiewałem duszę moją sercem szczerym..."

Stachu, nie bądź ... - nie lubię i mam prawo. Pogódź się z tym.

_________________
Powaga zabija, a jej brak uśmierca.
Należy być sobą wbrew sobie.
(moje)

Owszem masz prawo( a ja?). Wyraziłem swoje zdanie , podobnie jak Ty Tadeuszu, lecz dlaczego myślimy tylko o naszych prawach a o ... obowiazkach zapominamy? Obowiązki rozumiem jako ... popularyzowanie twórczości , szerszej ... publiczności a takie wypowiedzi żałuję, wkurzają zdecydowanie nie służą ... miłemu obowiązkowi.

_________________
Бродяга NIEMEN incognito !?

Dlaczego "Trąbodzwonnik" znalazł się wśród w/w?

_________________
Polecę w niespokojności, w strachu, w żalu, ale w mocy...

Ja też bym się o to zapytał.

To ja Wam spróbuję odpowiedzieć - na pewno nie ze względu na muzykę.

Przeanalizujmy tekst tego utworu. O czym jest ów Trąbodzwonnik ?

Klarowny początek tego tekstu sugeruje niezgodę na zastany świat. To obiecujący początek utworu

Co prawda - sam nie robiłbym wyrzutów ani ludziom niepełnosprawnym intelektualnie, ani seksualnie, ale przyjmuję, że autorowi chodziło nie tyle o ludzi spełniających słownikowe definicje niepełnosprawności w tych dziedzinach, lecz o żądnych władzy głupców i dewiantów próbujących zawłaszczyć ten świat.

Ten świat, który nie jest pierwowzorem dziwnego świata Niemena... (A miał być ???)

Oczekiwałbym rozwinięcia buntowniczych tez w dalszej części utworu. Tymczasem - nic z tego ! W następnej strofce Niemen rozprawia się z ledwie napiętnowanymi we wstępie kiepskimi wokalistami chcącymi zawojować świat. I tym zajmuje się już do końca !

Generalną przewiną tychże artystów jest ich ograniczenie cienką struną głosu...

A przecież w felietonie traktującym o niesprawiedliwej krytyce płyty córki- wokalistki sam Niemen napisał, że nie jest ważne, jaki kto ma głos, tylko jak nim włada !
Gdzie tu konsekwencja?

Na koniec tego utworu odlatujemy za artystą w kosmos i to w momencie końca czasów, gdy nastąpić ma galaktyk zatrzymanie... Czy kiedy to rzeczywiście nastąpi, tak błahe kwestie jak: kto cienko śpiewał i czy zrobił karierę w Ameryce są problemami, które będzie rozstrzygał Przedwieczny. Mam wątpliwości

Niewątpliwie popisy wokalistów zajmowały Niemena, skoro napisał taki tekst, a później dopasował go do ciekawie rozwijającej się melodii. Rozumiem nawet jego żal, że w czasach, gdy On - artysta dysponujący wyjątkowym głosem i potrafiący nim doskonale śpiewać - próbował kariery w Ameryce, to okoliczności nie sprzyjały... Rozumiem, ale czy tej kwestii warto było poświęcić utwór muzyczny i miejsce na tak długo oczekiwanej płycie ?

Przecież dla stokroć ciekawszego, refleksyjnego utworu p.t. "Poeta i Zjawa" - miejsca na tej płycie zabrakło...
Utwór trafił na płytę, bo Trąbodzwonnik to dynamicznie rozwijająca się kompozycja.
A Czesław Niemen nie chciał nagrać smętnej płyty, więc wybrał ten kawałek oraz Jagody szaleju i zdecydowanie najlepszy z nich p.t. Nic nowego.

Gdyby tekst Trąbodzwonnika mówił o sprawach bardziej uniwersalnych, to kto wie..? A tak mamy tylko kontrowersyjnego kandydata do zbioru utworów nieudanych. Dlaczego kontrowersyjnego ?
- Bo dotąd nikt go nie wybrał jako utworu najbardziej nieudanego...

Z uwagi na dobrą melodię tej neo-piosenki nie będę nalegał, zwłaszcza, że przypomniał mi się jeszcze inny utwór - Tyle jest dróg... Zwykle w połowie przebiegu tej kompozycji przycinam komara. A przecież w zamiarze kompozytora to nie była kołysanka ?

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid