Niemen Aerolit

„Dziwny jest ten Świat”.
Spadł nagle jak meteor, jak objawienie, łamiąc wszelkie kanony obowiązujące w muzyce „big-beatowej”. Był to rok 1967, ja miałem wówczas 15 lat, w sam raz aby odkrywać coraz to nowe „zakamarki Świata”. Mój młody chłonny umysł i moja młoda, jakże delikatna jeszcze dusza, zostały na zawsze porażone trafnością tego, jak mawiamy dzisiaj, hitu. Odkryłem, że talenty nie mają granic, że w umysłach ludzi rodzą się wielkie idee. Mówiono wprawdzie mi o tym, ale traktowałem wówczas te wykłady, skądinąd mądre, jako mentorstwo starszych.
Dopiero, przed chwilą zrodzony, idol uświadomił mi w niespełna cztery minuty, że to co mówią starsi jest prawdą. Tyle tylko, że na mowie się kończy!
Dziwny jest ten Świat jest zawsze rozpoznawalny w rzeczywistości i w przenośni i nie da się zmienić tej prawdy. Dyskusje, a właściwie dywagacje o wartości tekstu, wokalu, aranżacji mają jedynie sens jako dywagacje dla samych dywagacji. Czas pokazał, że Czesław Niemen wyśpiewując ten utwór, wrył się na zawsze w świadomość ludzi i pozostawił „drzazgę” w ich umysłach, bo choć chcą naprawić ten świat, to nigdy tego nie zdołają uczynić, bo są ułomni.

TW Marzec 2004

_________________
Powaga zabija, a jej brak uśmierca.
Należy być sobą wbrew sobie.
(moje)

Za życia Niemena nie do pomyslenia było , aby w telewizji polskiej emitować program "kultura , i co to za słowo?".
Pozdrawiam
Jurek

Mija właśnie 45 lat od opolskiej premiery tego utworu. Dzięki wydanemu w ub. roku albumowi "Pamiętam ten dzień" możemy posłuchać aż dwóch wykonań z czerwca 1967r. Mimo "wysiłków" pana inżyniera jest nad czym się zadumać...
Paweł Brodowski często wspomina tamten występ Niemena i Akwarel. Warte uwagi jest zarówno piękne solo gitarowe Tomasza Jaśkiewicza, jak i podkład fortepianowy Mariana Zimińskiego, no i niezapomniany flow Alibabek

Po latach słuchania trudno mi opowiedzieć się za jakąś jedną, najlepszą wersją tego utworu. Bardzo lubię wersję londyńską z 1971r., ale doceniam coraz bardziej wersję studyjną z albumu "Dziwny jest ten świat", bo mimo upływu lat wciąż robi wielkie wrażenie. Ta najsłynniejsza wersja ciągle zajmuje czołowe miejsca w różnych zestawieniach wszech czasów. Emocje zawarte w tym legendarnym już nagraniu (dokonanym za pierwszym podejściem) wciąż udzielają się słuchaczom.

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

Emocje jakie rozbudził Czesław Niemen w roku 1967 śpiewając w Opolu "Dziwny jest ten świat" udzieliły się :
Jonaszowi Kofcie, napisał tekst "To ziemia", spiewał Stan Borys w Opolu w roku 1968,
Bogdanowi Chorążukowi, napisał tekst "Zegarmistrz światła" , spiewał Tadeusz Wożniak w roku 1972 w Opolu.
Te teksty dotyczą odpowiedzi na pytania zawarte przez Niemena. Temat świata i życia na tym świecie, myślę , to właśnie Niemen stworzył taką poetycką platformę . Wtedy i dzisiaj tak odczuwam te piosenki zaśpiewane w Opolu, są to odpowiedzi na zadany temat. Temat zadał Czesław Niemen a dalej ludzie ustosunkowali się i wypowiedzieli w temacie w konwencji narzuconej , przez Czesława Niemena.
Pozdrawiam
Jurek

Jurku, nie sądzę, by ten tekst miał wpływ na innych tekściarzy!

_________________
Maciek

Maćku, widziałem w telewizji występ Stana Borysa i występ Tadeusza Wożniaka na tych festiwalach w Opolu, i jest takie moje odczucie. "Dziwny jest ten świat" słyszeli wszyscy, i wymagało to jakiejś riposty ze strony poetów polskich , piszących teksty piosenek , śpiewanych w Opolu. Młody geniusz , Czesław Niemen śpiewa własny tekst, i jest to genialne. Środowiskiem wstrząsnęło, a uczeni i dyplomowani tekściarze, to co , co w ogóle potrafią, czy potrafią wypowiedzieć się na takie tematy, poruszone przez Niemena. Opinia publiczna wręcz wymagała, aby uczeni i dyplomowani tekściarze zajęli stanowisko w tej sprawie. I powstały teksty, ale już jako obrona w narzuconej przez Niemena konwencji. Zapytanie Niemena , czy świat jest dziwny, czy słowa są tylko złe, musiało znależć odpowiedż, i taka odpowiedż na festiwalach opolskich została udzielona. Bez stawienia czoła Niemenowi uczeni i dyplomowani tekściarze nie czuli by się swojo, we własnym kraju, pisząc polskie teksty dla polskiej publiczności.
Pieśń Niemena "Dziwny jest ten swiat" ma wręcz przygniatające właściwości na polskich uczonych i dyplomowanych tekściarzy.
Pozdrawiam
Jurek

Oczywiście masz prawo do swoich odczuć, ale... wybacz mam już trochę lat i również oglądałem te festiwale. Naprawdę trudno mi pojąć co ma " Dziwny... " do " Zegarmistrza " ?! Obie piosenki są o czym innym, ale oczywiście w ostateczności można naciągnąć i napisać, że te trzy kawałki wpisują się modny ówczas nurt " protes songów ". Prawdę mówiąc sam tekst " Dziwnego " jest dość banalny ( może lepiej było napisać " naiwny " ), ale samo wykonanie ( jedyne w swoim rodzaju ) robiło wrażenie. Nie sądzę jednak, że po jego wykonaniu... zawodowi tekściarze i poeci zaczęli masowo rzucać się z mostów lub zjadać własne tomiki wierszy Niestety należę do tych, którzy uważają, że przy tym kawałku Czesław Niemen zbyt " zainspirował się " utworem Jamesa Browna. Oczywiście lubię " Dziwny " i uważam, że ten kawałek miał duże oddziaływanie na polską muzykę - jednak z Niemena był średni tekściarz ( słuchając dzisiejszych jęków to faktycznie był genialny ) i wolę jego kawałki do wierszy zawodowych poetów.

P.S. Ogólnie zawsze polska muzyka była kiepska i właściwie na palcach jednej ręki można policzyć prawdziwe inywidualności ( i tu na pierwszym miejscu jest CN! ). Jednak dziś tworzone są dziwne legendy i okazuje się, że mieliśmy tylu genialnych kompozytorów... prawie drugich Lennonów To jednak już inny temat.

_________________
Maciek

Maćku, trafiłeś w sedno sprawy, jak się zachowają prawdziwe indywidualności w temacie egzystencjalnym , Czesław Niemen zachował się , zaśpiewał swoją piosenkę , Stan Borys podjął tekst Jonasza Kofty, Tadeusz Wożniak podjał tekst Bogdana Chorążuka. Istniało wtedy takie współzawodnictwo, kto sie jak pokaże i co zaprezentuje. Jak się okazuje , dzisiaj słucham tych trzech wymienionych kompozycji, genialne. Przytoczę powiedzenie
"cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie co posiadacie" , Kompozycje genialne zdarzaja się i w polskiej muzyce, właśnie te trzy kompozycje noszą takie znamiona.
Napisałeś , Niemen zainspirował się , i takie jest właśnie przenikanie myśli ludzi komponujacych muzykę, kompozytor słucha , przemyśli , i skomponuje swoje. Takie wzajemne przenikanie istnieje w sztuce. Epoka renesansu, ludzie tworzą ta epokę, myśli się przenikają. Epoka baroku, ludzie tworzą ta epokę , myśli się przenikają. Epoka w Polsce , rok 1967 - 1972 , ludzie tworzą w tej epoce , i myśli się przenikają. A w omawianym przez mnie przypadku , chodzi o występy na Polskim festiwalu Piosenki Polskiej w Polsce czołowych wykonawców polskiej estrady dla Polek i Polaków w całym kraju, bo transmitowano na żywo te koncerty.
Pozdrawiam
Jurek

"Dziwny jest ten świat" to piosenka,która budziła wiele kontrowersji.Krytycy i pisarze starszego pokolenia krytykowali ją za prostactwo,naiwność itd.Młodzi,a przynajmniej ich część uznała tę piosenkę za niemalże hymn pokolenia.Zresztą nie tylko młodzi.Kiedyś zaczytywałem się Stachurą i pamiętam z jakim entuzjazmem o niej pisał/może to była "Cała jaskrawość"?/Oczywiście,trzeba sobie powiedzieć jasno,że każda wielka literatura i w ogóle sztuka mówi w jakimś sensie o owej "dziwności świata",tylko mało kto nazywa to w sposób tak dosłowny.Powiedzmy,że dla niektórych nazbyt dosłowny.No,ale może to był znak czasu,znak tamtego pokolenia?Ja,przy całych zarzutach do tej piosenki wolę już ten krzyk Niemena,który tę piosenkę jakby określa nad jakieś zbyt skomplikowane figury filozoficzne.W końcu chyba nie raz ,każdemu z nas chciałoby się zakrzyknąć-Dziwny jest ten świat.

Temat dziwności swiata jest aktualny, , Czesław Niemen wykrzyczał , wyśpiewał tekst, Maryla Rodowicz kontynuuje , bo śpiewa "kiedy się dziwić przestanę", zdziwienie, jest i towarzyszy w życiu.
Tekst Jonasza Kofty "To ziemia" , a szczegółowo słowa :
"wśród wielu ludzkich spraw pamiętaj - nie jesteś sam"
"nie wyśpiewany jeszcze świat"
wskazuje na podjęcie dialogu z tekstem Czesława Niemena "Dziwny jest ten świat".
Tekst Bogdana Chorążuka "Zegarmistrz światła" , enigmatyczny w swej treści , kontynuuje temat zagadkowości i dziwności tego świata, i jest to kontynuacja dialogu z tekstem Czesława Niemena "Dziwny jest ten świat" .

Pozdrawiam
Jurek

nieśmiertelny utwór

Wysłuchałem trzy wersje tej kompozycji .
1. Dziwny jest ten świat , z Akwarelami,
2. Dziwny jest ten świat , z Helsinek z zespołem SBB, obejrzałem koncert,
3. Dziwny jest ten świat , nagranie studyjne z płyty nagranej w Niemczech , z zespołem SBB.

Z rytmicznej piosenki "Dziwny jest ten świat" w wykonaniu Czesława Niemena i zespołu Akwarele powstała kompozycja o większym nagromadzeniu muzyki, jest o wiele wiecej przystanków , muzyka się zatrzymuje, jest kilka prędkości rytmu tej kompozycji. Z przeboju z jednym charakterystycznym popisem gitarowym powstała kompozycja , mini-suita, po wysłuchaniu której , mniej zostaje w pamięci mojej z tych dżwięków i angielskiego tekstu.
Jak się zmieniło. Czy Czesław Niemen nie proponował muzykom SBB , aby zagrali nutka w nutkę to samo , co Akwarele. Józef Skrzek wyraził się , czytałem , " uzyskał pozwolenie Czesława Niemena na przearanżowanie kompozycji Czesława Niemena według swojego uznania" . Józef Skrzek skorzystał z tego pozwolenia i przearanżował i , praktycznie jest nowa muzyka ,, koncepcja Józefa Skrzeka. Kompozycja "Dziwny jest ten świat" z Akwarelami jest charakterystyczna pod trzema względami, trzymanie rytmu od początku do końca, słowa śpiewane zrozumiale, po polsku, i jeden konkretny popis na gitarze. W kompozycji "Dziwny jest ten świat" z SBB te trzy charakterystyczne względy zostały zamienione w sposób taki :
Rytmika kompozycji jest stopowana, przyspieszana, zwalniana,
Słowa śpiewane są w niezrozumiałym języku angielskim,
Popisów instrumentalnych jest wiele na instrumentach klawiszowych.
Możliwie , muzycy , z piosenki "Dziwny jest ten świat" zapragnęli stworzyć dzieło o wiele większym wymiarze.

Pozdrawiam
Jurek

"Dziwny jest ten świat " w wykonaniu Czesława Niemena we Wrocławiu , w Hali Ludowej , w grudniu , listopadzie 1981 roku, na tydzień , dwa tygodnie przed wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. Byłem na tym koncercie Czesława Niemena. Koncert w Hali Ludowej, wielu wykonawców, na finał samotnie Czesław Niemen, finał finałów, Czesław Niemen śpiewa "Dziwny jest ten świat". Śpiewa smutnie, walecznie, trochę coś brzdąka. Po wykonaniu pieśni mówi do mikrofonu , mniej więcej ; " niedługo przekonacie się ". Zostaje wyłączony głos, zostaje wyłączone światło oświetlające estradę, ciemno przez jakiś czas. Organizatorzy koncertu , Polki i Polacy zgromadzeni w Hali Ludowej we Wrocławiu oczekiwali na słowa Czesława Niemena dotyczące rzeczywistej , aktualnej sytuacji w kraju . Jeden człowiek w Polsce mógł zabrać głos w tej sprawie przed wprowadzeniem stanu wojennego. Czesław Niemen zapowiedział stan wojenny w Polsce jesienią 1981 roku , i wypowiedział się , tak jak trzeba. Taka była potrzeba, takie oczekiwania, te oczekiwania spełnił Czesław Niemen. Po tym wieczorze , jasnym się stało , nastąpi realizacja zapowiedzi Czesława Niemena.
Jurek

W sprawie tego koncertu Czesława Niemena we Wrocławiu, w Hali Ludowej , w listopadzie, lub początek grudnia 1981 roku jeszcze piszę .
Jak było ; było zimno, Czesław Niemen zaczyna śpiewać "Dziwny jest ten świat " , kontynuuje, trochę brzdąka na jakichś klawiszach, ale czuję i słyszę ; chodzi Czesławowi Niemenowi o przekaz słowny i o przekaz mentalny . Śpiewa smutno, walecznie . Po wykonaniu pieśni "Dziwny jest ten świat " przyjmuje oklaski , nachyla się do mikrofonu, mówi słowa , mniej więcej ; " niebawem się przekonacie " , bądż " niebawem się przekonamy " . W momencie gdy mają zabrzmieć dwie ostatnie sylaby , zostaje wyłączony dżwięk. Dlatego piszę , ponieważ w jednym przypadku Czesław Niemen informuje publiczność o swojej wiedzy , w drugim przypadku , identyfikuje sie z publicznością , czyli z Polkami i Polakami . Człowiek , który wyłączył dzwięk, wykonał czynność precyzyjnie , końcówkę słów Czesława Niemena pozostawiając w domyśle. Gaśnie swiatło na estradzie, przez jakiś czas " ciemno wszędzie , głucho wszędzie , co to będzie , co to będzie " , wrażenie niezapomniane. Kilka sekund ciszy , ciemności , wcześniej Czesław Niemen mówi " niebawem się przeko " . Rozegranie tej sytuacji dramaturgicznie przez organizatorów koncertu , Czesława Niemena , zgromadzone Polki , zgromadzonych Polaków genialne. Dbałość o szczegóły , o precyzyjne wyłączenie dżwięku i światła we wnętrzu Hali Ludowej we Wrocławiu , gdzie jest wnętrze olbrzymią przestrzenią z wysoką kopułą . Kojarzy się ze słowami śpiewanymi przez Czesława Niemena " a wokoło wszechświat" . Tak było przez jakiś czas , Polki i Polacy stali i chłonęli wszechświat z Czesławem Niemenem. Tak własnie było , kilka chwil chłonięcia wszechświata z Czesławem Niemenem w Hali Ludowej we Wrocławiu , w mrożny wieczór w listopadzie, lub na początku grudnia 1981 roku. Kilka chwil ciemności i ciszy , potem włączono jakieś oświetlenie . Praktycznie również miało takie spotkanie z Czesławem Niemenem sens , niebawem zdarzy się coś , albo wejdą Ruscy uzbrojeni , albo coś się wydarzy. Przed ogłoszeniem stanu wojennego Czesław Niemen śpiewa , mówi , milczy na temat najbliższej przyszłości w Polsce. Czesław Niemen zachował się właściwie, właściwy człowiek we właściwym czasie , na właściwym miejscu. Organizatorzy koncertu wykonali właściwą robotę. Występ Czesława Niemena genialny, potem rzeczywiście Polki i Polacy przekonali się o dziwności tego świata.
Słowa Czesława Niemena " ten świat, nie zginie nigdy dzięki nim ", stały się rzeczywistością. Albo na teren Polski w grudniu 1981 roku wejdą uzbrojeni Ruscy , albo za sprawę wezmą się " ludzie dobrej woli ". Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego ocalili Polskę przed agresją Radziecką w grudniu 1981 roku. Sformuowania Czesława Niemena zastosowane w piosence , potem w pieśni pod tytułem "Dziwny jest ten świat" , zostały wykorzystane w czasie konstruowania rzeczywistości Polski w 1981 , 1982 roku. Tak było wtedy.
Wdzięczny jestem administatorom forum , mogę pisać .
Jurek

Piszę jeszcze o kompozycji i tekście " Dziwny jest ten świat " w wykonaniu Czesława Niemena. Trzy wykonania tej kompozycji opiszę ;
1. Wykonanie w Opolu w czerwcu 1967 roku podczas Festiwalu w Opolu, wykonanie konkursowe , z zespołem Akwarele,
2. Wykonanie w Opolu , w czerwcu 1972 roku podczas Festiwalu w Opolu , nocny koncert Grupy Niemen ,
3. Wykonanie we Wrocławiu , w listopadzie , bądż grudniu 1981 roku w Hali Ludowej , wykonanie samodzielne.

Co się stało takiego, w czasie tych lat zmienił się świat.
Wykonanie pierwsze , są wszystkie cechy wypracowanego w sposób bezbłędny przeboju. Tomasz Jaśkiewicz , gitarzysta zespołu Akwarele mówi, wiele pomysłów zostało odrzuconych przy konstruowaniu kompozycji . Wykonanie bogate , jest sekcja dęta, jest żeński chórek , melodyjny śpiew Czesława Niemena , dobrze skonstruowana kompozycja , jest popis gitarzysty , wyrażny wstęp na organach zapowiada wyrazistość kompozycji. Atrybutów zwycięskiego przeboju mnóstwo , wykonanie bezbłędne . Odczuwalne jest bogactwo tej kompozycji . Muzycy uporali się z zagadnieniem i prezentują konstrukcję muzyczną. Treściwa piosenka.
Wykonanie drugie , kompozycja w jakiejś części zaproponowana przez Józefa Skrzeka, zaaprobowana przez Czesława Niemena . Muzycy mają mnóstwo różnych pomysłów, są młodzi , chcą sobie pograć i grają, dają sobie prawo do błędu .Czesław Niemen śpiewa po angielsku . Kompozycja, w której wiele można zmienić. Muzycy właściwie zagrali , jak wygląda czas konstruowania kompozycji , odczuwam atmosferę budowania konstrukcji muzycznej . Cofanie się w czasie , do etapu narady zespołowej nad koncepcją realizacji . Czesław Niemen zrezygnował z chórku żeńskiego , z jednolitej linii melodycznej, z wyrażnej melodii , z bezbłędności . Wykonanie uboższe od wykonania pierwszego . Zaprezentowanie poszukiwania nowych obszarów i atmosfera konstruowania .
Wykonanie trzecie, byłem na koncercie, Czesław Niemen rezygnuje z muzyków towarzyszących, z linii melodycznej, z chórku żeńskiego, z bogatej konstrukcji muzycznej na rzecz przekazu słownego i mentalnego. Czyli kontynuuje Czesław Niemen cofanie się w czasie do etapu powstawania tekstu , i towarzyszącym jakimś dżwiękom . Śpiew smutny, waleczny , bo okoliczności są takie , przed ogłoszeniem stanu wojennego w Polsce w 1981 roku. Wykonanie uboższe od wykonania poprzedniego, śpiew i trochę gry . Czesław Niemen eksponuje przekaz mentalny, słyszę dostojną pieśń . Czesław Niemen śpiewa , jak czuje, nie ma mowy o kontrolowaniu wykonania jakąś prawidłowością .

Początek, to piosenka, potem próbowanie nowych obszarów, następnie dostojna pieśń. Co się takiego w życiu Czesława Niemena stało , bo stopniowo rezygnuje z bezbłędności , konstruowania na rzecz śpiewania i grania , co czuje.

Opracowanie niniejsze powstawało trochę czasu, piszę dzisiaj , pozdrawiam.
Jurek