Niemen Aerolit

Jedni wyczekiwali w napięciu wietrząc sensację, drudzy czekali na ulubione przeboje, ale byli i tacy, którzy liczyli na wpadkę Artystki-skandalistki, o której ostatnio głośniej bywało w prasie niż na scenie. Jednak pierwsze akordy w wypełnionej Auli Uniwersytetu Medycznej rozwiały wątpliwości. Zagrało muzycznie, lirycznie, po prostu, z klasą!

Piotr Kałużny - fortepian i Magda Plorer - wiolonczela tworząc akompaniament partii instrumentalnych (podporządkowane intonacyjnie i rytmicznie) partii głosowej Faridy, polegającej na ozdabianiu melodii wokalnej za pomocą duetu instrumentalistów.

Wszyscy oczekiwaliśmy na akcent niemenowski. Oczywiście, na zakończenie koncertu. Była kompozycja Niemena. „Dziwny jest ten świat” Farida zaśpiewała po swojemu i po włosku, jako ”In senza te".W interpretacji Faridy ten utwór wybrzmiał o dłuższej wartości rytmicznej, metrycznego ugrupowania dźwięków, nieznacznego wydłużenia dźwięku. W zależności od położenia w obrębie taktu wyróżnia się nadto akcent muzyczny regularnie przypadający zawsze na określone części taktu (pierwszą i trzecią ćwierćnutę w metrum).Często stosowanym sposobem uzyskiwania jest dodanie do dźwięku akcentowanego figury ozdobnikowej. Akcydencje, znaki chromatyczne powodujące w obrębie jednego głosu i jednego taktu zmianę chromatyczną notowanego dźwięku. Farida brawurowo w tym utworze zastosowała akoladę, czyli pionową linię lub klamrę łączącą wszystkie położone nad sobą pięciolinie. Po tak znakomitym, acz wyczerpującym wykonaniu „Dziwnego świata” po włosku i wzruszeniu Faridy nie sposób było, nie wypadało wręcz prosić Faridę do wykonania bisu. Czuło się, że musiało tak zostać i koniec.

Zaśpiewany przez Faridę utwór „Adagio”-dedykowany Niemenowi charakteryzuje się wolniejszym tempem niż np. andante. Śpiewa dowolnie, według upodobania i stosowania dowolnego tempa wprowadzenia improwizowanej kadencji solowej w formie określonej (candeza ad libitum).

Przejmująca interpretacja Faridy odzwierciedla konkretne jednostkowe afekty(emocje) przez odpowiedni dobór elementów muzycznych (rytmu, tempa, harmonii).Cała ta jej muzyczna estetyka to typowe affetti w celu podkreślenia emocjonalnego wyrazu kompozycji.

Raz śpiewa z łatwością, biegle, przyjemnie i miło, innym razem burzliwie i z niepokojem, ale zawsze jako element pierwszoplanowy wykazuje przewagę wartości interpretacyjnych nad melodycznymi i rytmicznymi.

Do tego Jej taniec z niewidocznym partnerem – wiadomo z Którym - w powolnym tempie polegający na harmonicznym szeregowaniu póz i płynność i maestria wykonania to nic innego jak monodram muzyczny z jakim się po raz pierwszy zetknąłem. W czasie koncertu i potem długo wszystko grało i gra. Do zobaczenia więc znowu, za niedługo!

Krzysztof Wodniczak

Nostalgiczny wieczór z Faridą



Wielka artystyczną ucztą dla poznańskich melomanów był bez wątpienia występ włoskiej piosenkarki Concetta Gangi , znanej pod artystycznym pseudonimem Farida. Setki miłośników talentu tej znakomitej artystki burzliwie oklaskiwało jej wokalne popisy. Koncert piosenkarki odbył się w niedzielny wieczór 29 stycznia br. w Centrum Kongresowo-Dydaktycznym Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. A warto zaznaczyć, że tego wieczoru Poznań aż tętnił od wydarzeń muzycznych. W Teatrze Wielkim Operze Poznańskiej premiera osławionego spektaklu „Dzień świra” ,w Teatrze muzycznym Super Duo czyli Marian Opania-Wiktor Zborowski, w Arenie koncert Dream Theatre, w Filharmonii Poznańskiej koncert symfoniczny, w klubie Blue Note zespół Mitch & Mitch.

Farida urodzona pod koniec lat 40-tych w Katanii na Sycylii artystyczną karierę rozpoczęła w 1966 roku na festiwalu Ariccia, wzbudzając zainteresowanie włoskiego środowiska muzycznego. Zwrócono przede wszystkim uwagę na siłę interpretacji i niezwykłe walory wokalne artystki. W 1970 r. na festiwalu w Recoaro Terme we Włoszech została zauważona przez wybitnego polskiego kompozytora i piosenkarza Czesława Niemena, który zaprosił ja na festiwal w Sopocie. Od tego czasu rozpoczęła się wielka popularność piosenkarki w krajach środkowo-europejskich, która trwała przez wiele następnych lat. W połowie lat 80-tych po wyjściu za mąż i urodzeniu dziecka artystka wycofała się z życia publicznego. Na scenę wróciła w 2005 roku. W Poznaniu pierwszy raz zaśpiewała w lutym 2009. na koncercie zorganizowanym przez Stowarzyszenie Muzyczne „Brzmienia” z okazji 70-tej rocznicy urodzin Czesława Niemena dając wspaniały show zakończony bisami.

Podobnie było także i tym razem podczas koncertu zorganizowanego również przez „Brzmienia” w szczególności jego prezesa Krzysztofa Wodniczaka.

Wypełniona po brzegi aula powitała Faridę gorącymi brawami . Artystka odwzajemniła się żywiołowymi piosenkami, wśród których nie zabrakło czołowego utworu Czesława Niemena „Dziwny jest ten świat”,po włosku "Io senza lei" zaśpiewanego przez nią jako „Jesteś tylko mój”. Farida zdumiewa nieprawdopodobnymi wprost warunkami wokalnymi (co za skala głosu!),nieprzecietną pomysłowością aranżacyjną,ustepując niekiedy miejsca zadumie.Nie bisowała, bo nie pozwolił jej na to stan zdrowia; miała gorączkę 39 stopni. Po koncercie długo jeszcze rozdawała autografy swoim wielbicielom, chętnie fotografowała się ze słuchaczami i była bardzo życzliwa dla wszystkich. Widać, że lubi Polaków i Polskę, a pamięć o jej ukochanym trwa już 42 lata. Ten koncert był hołdem dla Czesława. Tak go ona interpretowała.

Do artystycznej uczty wprowadzili publiczność Ewelina Rajchel i Piotr Kałużny Kameralnie i nastrojowo. I po włosku w języku Amora.

Ewelina Rajchel – piosenkarka, autorka tekstów i muzyki, italianistka; absolwentka Studium wokalnego im. Czesława Niemena w Poznaniu; laureatka programu “Szansa na sukces”; w 2005 r. nagrodzona Grand Prix Festiwalu Piosenki Greckiej w Zgorzelcu, a także statuetką Prezydenta Miasta Poznania w konkursie “Zostań Gwiazdą Kabaretu”.

Piotr Kałużny – absolwent PWSM w Poznaniu, pianista, kompozytor, aranżer i dyrygent. Wykładowca AM w Poznaniu i Wrocławiu; współpracował z czołowymi orkiestrami radiowymi w Poznaniu, Katowicach i Warszawie. Oprócz utworów jazzowych tworzy muzykę teatralną, filmową kameralną i symfoniczną.

Tadeusz Kujanek

Zamieszkała w Jego sercu
Byłem na koncercie - a właściwie należałoby napisać na spektaklu - Faridy. Nie do opisania. Słyszałem,widziałem. Farida to istny wulkan emocji. Zjawisko samo w sobie, śpiewała z pasją,ma przepiekny i znakomity głos - takiego dzisiejsi wyrachowani wykonawcy nie mają w połowie -poza bardzo nielicznymi- mogą się na kim uczyć, ba wzorować.Szkoda, że robią to tak rzadko.
Przypomniały mi się młode lata.Pomimo jej choroby w tym dniu w Poznaniu (wyskoka temperatura, gorączka) odśpiewane - to za mało powiedziane - wszystkie utwory cudownie. A jak zaśpiewała z miłości do Niemena Adagio wg schematu muzycznego Albinioniego oraz kończący recital "Dziwny jest ten świat" po włosku śmiem powiedzieć, nie zaśpiewal jeszcze nikt. Niemen śpiewal "Io senza lei" Ja bez niej, zaś w wersji Faridy wybrzmiało "Io senza te" Ja bez Ciebie. Cóż znaczy miłość, która zamieszkuje od tylu lat, bodajże czterdziestu, na stałe i ICH sercach. Śpiewająca dla Niego i tańcząca z Nim - to szczęście i wyróżnienie móc słuchać i oglądac Muzę Niemena -Faridę.
Na Facebooku jest oznaczenie LUBIĘ TO. Powiedzieć lubię - to za mało.
Lech Estken

Artłąka tyle kompozycji odsłania
otwiera nowe okna
więc jaśnieje mnóstwo we mnie
i się ociepla.
Dawać te ziarna, z których wschodzi wiosna
.. to talent ducha niepospolity,
talent serca...
Trzeba je sobie nawzajem dawać,
aby móc pokonać ten cichy szept cieni..
ale i by wzmocnić to,
co jest w nich wielkim koncertem,
poematem symfonicznym,
do którego słowa także fruną -
ak nimfy okryte woalami z tęcz...

W tej intymności, w której miejsce Niemena
było bardzo naturalne...
Czy Farida potrzebuje takich publicznych zapewnień?
Wielu może oczekuje odsłon nad jej myślami,
jej życiem, jej drogami i w ten sposób wyrażoną pamięcią,
troską, porywem dusz kochających...
Bo to ma siłę mowy do ludzkich dusz wielką
a i delikatną, na miarę kobiecego wrażliwego
na tak wiele jestestwa.

Bo są takie klejnoty serca w życiu,
które potrzebują bardzo subtelnego spojrzenia
i bardzo subtelnych gestów...
Trzeba w nich pamiętać o Ich rolach...
i własnych...
napisała Janina Kisówna

» Musica Magica «


Fascynująca » Musica Magica « jest jednym z najbardziej tajemniczych i najmniej znanych szerszej publiczności utworów muzycznych Czesława Niemena. Autorką tekstu jest Concitta Gangi ~ 'Farida'. Tak kompletny utwór o niebywałej sile artystycznego wyrazu musiał być świadectwem uczuć jego autorów. Istotnie, "» Musica Magica « należy do NIEMENA i do MNIE, do nas dwojga" ~ mówi współautorka w kontekście sporu sądowego z Małgorzatą Niemen o spadek autorskich praw majątkowych do spuścizny artystycznej Czesława. Farida i Czesław podarowali sobie nawzajem składniki tego dzieła. Taka to magia słów, muzyki i uczuć.


A słowami Faridy jest "to dar serca", i.e. 'darowizna spełniona', która wedle prawa autorskiego włoskiego i polskiego jest ważna nawet wówczas, gdy nie ma zapisu notarialnego. "Tylko tyle i aż tyle' ~ pisze Romuald Juliusz Wydrzycki, najbliższy krewny Czesława. Trzeba to wiedzieć, gdy po latach Farida przyjeżdża na koncerty do Polski ~ ojczyzny tego, 'który był i zawsze będzie dla mnie jedną z osób najbliższych sercu' ~ jak sama mówi w wywiadach. I dodaje "gdybym mogła cofnąć czas, nie pozwoliłabym Niemenowi odejść, krzyczałabym za nim z całych sił, że nie potrafię bez niego żyć!" I chyba dlatego » Musica Magica « działa również na słuchacza z niebywałą siłą. Sam jej doświadczyłem, gdy w lutym roku 2009, na 70-lecie urodzin Czesława usłyszałem po raz pierwszy ten utwór w Poznaniu ze sceny w wyjątkowym duecie ~ Faridy na żywo i Czesława z playbacku, bo nie było Go już wśród żywych. Ilustracyjny obraz włoskiego koncertu sprzed lat, odtwarzany na scenie z zapisu archiwalnego, dawał ułudę współobecności obojga. Vitrual i real w jednym ~ coś niesamowitego. Na tym tle faktograficznym pretensje pani Małgorzaty są małostkowością lub interesownością, bądź swoistym miksem tych dwóch ludzkich skądinąd emocji i postaw. Zaś o sile prawdy i pozytywnych ludzkich cech świadczy aktywność Krzysztofa Wodniczaka, zasłużonego dla kultury prezesa Stowarzyszenia Muzycznego 'Brzmienia', a zarazem ostatniego menedżera Niemena. Krzysztof jest 'spiritus movens' koncertów upamiętniających twórcę, które organizuje wbrew stawianym przeszkodom, za to również dla 'świadka pamięci o Czesławie' ~ Concitty Gangi o pseudonimie artystycznym 'Farida'. Pamięć o wspólnych losach i życiowym dramacie obojga skłania tę Sycylijkę do wizyt w chłodnym klimatycznie kraju pólnocy ~ ojczyźnie Czesława. Na melodię "Dziwny jest ten świat" zaśpiewała "Jesteś tylko mój" pomimo 39-stopniowej gorączki Faridy, podczas swego styczniowego koncertu. Słowa poprzedzających jej koncert Eweliny Rajchel i Piotra Kałużnego były ciepłym, kameralnym do niego wprowadzeniem w języku słonecznej zazwyczaj Italii. Zrządzeniem losu i/lub Dobrego Boga (jak kto woli) jest to również język Amora.


Ewelina Rajchel jest italianistką, piosenkarką, autorką tekstów i muzyki, absolwentką Studium Wokalnego imienia Czesława Niemena w Poznaniu. Piotr Kałużny jest wykładowcą Akademii muzycznych w Poznaniu i Wrocławiu, jazzmenem i twórcą muzyki teatralnej, filmowej, kameralnej i symfonicznej.

Warszawa, którą Czesław słowami piosenki nazwał 'tak samo jak Ty ~ miasto moje' (a dodam, że również tak samo jak ja) pamiętała o tym, w zwycięskim plebiscycie uczniów uznając Go za patrona Gimnazjum przy ulicy Zwycięzców na Saskiej Kępie. Istotnie, "Historia żyje" ~ to słowa Cypriana Kamila Norwida, którego Czesław rozumiał i przybliżał współczesnym, tworząc wyjątkowe nagranie między innymi "Bema pamięci rapsodu żałobnego" w swym nowatorskim i prekursorskim wykonaniu.


/ Jerzy W. Ryll /

To zdjęcie jest najbardziej wymowne z całego koncertu Faridy. Przyjaciel Niemena i Jego ostatni menedżer tym gestem nawiązał do sytuacji sprzed 42 lat kiedy to także w Poznaniu Niemen klecząc przed Faridą w Auli UAM w ramach trasy koncertowej NIEMEN PRZEDSTAWIA FARIDĘ ofiarowal jej bukiet róż, wyznając - nie po raz pierwszy- dozgonną miłość.
Po latach Jego przyjaciel K.Wodniczak nawiązał w sposób nieśmiały,wstydliwy i może nawet nieudolny (przecież takiego gestu nie można powielić do sytuacji sprzed 42 lat) i także na kolanach wręczając bukiet powiedzial do Muzy Niemena ...FARIDO WSZYSCY CIEBIE W POLSCE KOCHAMY. BĄDZ Z NAMI. CZĘŚCIEJ NAS ODWIEDZAJ, A SWOJĄ MUZYKĄ SWOIM ŚPIEWANIEM SPRAWIAJ, BY ŁATWIEJSZE BYŁO KOCHANIE.