Niemen Aerolit

Zaraz, zaraz... mówiło się, że zarówno program, jak i wywiad zostały nagrane przed ogłoszeniem stanu wojennego i że słowa Niemena brzmiały niefortunnie w jego kontekście. Tymczasem z tego, co rozumiem, wywiad został przeprowadzony już w trakcie stanu wojennego. Zatem Niemen faktycznie popełnił niesłychanie duże faux pas i legenda o podstępnie zmontowanym programie jest nieprawdziwa?

_________________
Polecę w niespokojności, w strachu, w żalu, ale w mocy...

Zanim odpowiem na pytanie Domina, wymienię 3 programy, wokół których odżywają kontrowersje:

1. widowisko "..a miłość największym jest darem.." zreal. w dn. 7-9 XII 1981 (pada też data 12 XII)

2. zapis wywiadu Cz.Niemena dla telewizyjnej dziennikarki B.Pietkiewicz zreal. tuż przed B.N. 1981

3. fragment wywiadu (patrz poz.2) zmontowany i wyemitowany w DTV 26 XII 1981


Tak stwierdził reżyser Ford- Hanaoka - osoba nieźle poinformowana o tym, co się działo wokół programu "...a miłość największym jest darem...". Nie ma powodu, abym mu nie wierzył, zwłaszcza że znam jeszcze jedną wiarygodną relację potwierdzającą ten fakt (nie chcę jej tu upubliczniać). Sam Niemen przyznał to mimochodem w przynajmniej dwóch wywiadach (prasowym i radiowym).

Istota problemu kryje się nie tylko w tym, co Czesław powiedział w tym wywiadzie (poz.2), ale w tym, co Domin określił jako "faux pas". Zasygnalizowana w filmach dokumentalnych o Czesławie Niemenie niezręczność polegała na udzieleniu wywiadu przed kamerą reżimowej TV. Artysta ufał, że zdanie o potrzebie pracy zostanie zrozumiane tak, jak On rozumiał przesłanie Norwida- bez oglądania się na kontekst sytuacyjny. Tę ufność wykorzystano bez skrupułów w DTV (poz.3).

Odnalazłem na forum wątek sprzed lat, w którym dyskutowaliśmy na temat postawy Niemena w stanie wojennym. Pierwsza część dyskusji dotyczy interwencji trzech Panów w TVP, aby tym tematem się nie zajmowano. Druga część wątku dotyczy już meritum zagadnienia i do tej części odsyłam zainteresowanych => Niemen w cieniach PRL-u

Przypomnę, co pisał na Forum 20 kwietnia 2008r. stryjeczny brat Czesława Niemena- Wydrzyckiego.

We wspomnianym topiku Veriton zacytował obszerne fragmenty wywiadu z listopada 1989r., jaki przeprowadził z Niemenem Krzysztof Winnicki. Oto fragment wypowiedzi Artysty dla polonijnego "KURIERA PLUS":

: Kilka dni przed stanem wojennym nagrałem program– specjalnie przygotowany na święta "A miłość największym jest darem."Napisałem do tego programu dwie kolędy, wykorzystałem poezję okolicznościową Norwida i fragment z "Listu do Koryntian" św. Pawła. I cóż.. Za kilka dni mamy stan wojenny. Po tygodniu zaczęli mnie szukać politrucy z MON. Wreszcie któregoś wczesnego ranka, około wpół do szóstej dorwał mnie jeden z tych zawiadujących rozrywką. Musiałem się ubrać i wyjść. W czasie rozmowy mówi: "Nagrał pan taką audycję świąteczną?", "Nagrałem".
"Bo widzi pan, my chcemy ją nadać w święta." Zastanowiłem się o co tutaj w tym wszystkim chodzi i odpowiadam: "Dobra, nadawajcie". "Ale my chcemy, żeby pan jeszcze wyjaśnił, dlaczego taka muzyka jest w tym programie, dlaczego religijna?" Poradziłem się wówczas (nieżyjącego już) proboszcza z parafii św. Stanisława Kostki za Żoliborzu ks. Boguckiego. Ksiądz odpowiedział mi, że powinienem powiedzieć to, co myślę.

Rozpisałem się... Warto na koniec zdać sobie sprawę z dwóch następstw decyzji Cz.Niemena o udzieleniu wywiadu zmilitaryzowanej Telewizji Polskiej.

- Po pierwsze: widowisko zaraz po ukończeniu zostało opracowane, wyemitowane i zarchiwizowane,

- Po drugie: nagrana po realizacji widowiska rozmowa Niemena z red.Pietkiewicz nie stała się częścią widowiska i dzięki temu sam program nie podzielił losu tego wywiadu, który po wypowiedzi Niemena dla RWE został zniszczony bądź przepadł* jako niechlubne dla władz świadectwo zabiegów propagandowych.


* ocalałe wersje audio wywiadu z grudnia 1981r.- to zasługa fanów.

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

Gwoli przypomnienia i sprecyzowania wiadomości podanej przez Capricorna:

TVP Kultura 19 II 2017

Niedziela z twórczością Czesława Niemena.

17.15 - Rozmowy (program Katarzyny Jurkowskiej - powt. 20 II o godz.08.25)

18.05 - Dziewczyny do wzięcia- film fab. J.Kondratiuka z muzyką Cz.Niemena

19.05 - Występ gwiazdy festiwalu Sopot'80

19.30 - Sobie król- film fab. z muzyką Cz.Niemena

W TVP Kultura o poglądach na życie i o sztuce Czesława Niemena będą opowiadać m.in. Małgorzata i Natalia Niemen, Krystyna Gucewicz- Przybora i wokalistka jazzowa Marianna Wróblewska. Będą też dziennikarze piszący i tworzący audycje o muzyce: prowadząca program Agnieszka Szydłowska, Hieronim Wrona i z-ca redaktora naczelnego TERAZ ROCKA- Wiesław Królikowski.

Niestety archiwalne filmy i koncert przygotowane na tę okazję były już wielokrotnie przypominane w TVP Kultura. Przyczyną tego stanu rzeczy jest pewnie brak rozeznania w tym, jakie skarby kryją archiwa telewizyjne. Tym razem nikt z realizatorów nie poprosił o pomoc w wyborze programów i podanie sygnatur. Twórcy programów często po prostu nie wiedzą, co TVP posiada w swoich zbiorach. I nie ma się, co dziwić, bo opisy programów pełne są błędów i braków (zamiast tytułów wykorzystanych utworów są przypadkowo usłyszane frazy).

Stronę TVP Kultura zapowiadającą Dzień Niemena już usunięto - nie wiem- czemu..? Fotos się nie spodobał..?

Oto link do relacji na stronie => Rzeczpospolitej

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

Garść własnych refleksji po 3. bloku programowym poświęconym bohaterowi naszego Forum w stacji TVP Kultura.

Rozmowa z gośćmi tej "Niedzieli z.." zapewne trwała dłużej. Wyemitowano najlepsze fragmenty, które następnie zilustrowano materiałami archiwalnymi i klipem do utworu "Pojutrze szary pył". Przy okazji montażu można więc było pominąć różne miałkie kwestie, czyli ów "szary pył", którego nie brakowało... I tu się zdziwicie, bo tym razem nie chodzi mi o Panie N., ani nawet o egzaltowane wypowiedzi Pań: Wróblewskiej i Frąckowiak. Był czas przywyknąć...

Tej niedzieli "podpadł" mi skądinąd sympatyczny dziennikarz- p.Hirek. Opowiadał o Niemenie dziwne rzeczy, które dość łatwo można zweryfikować. Po pierwsze- wbrew temu, co mówił pan Wrona- jak każdy artysta estradowy, tak i Czesław podpisywał okładki płyt (na dowód fotografie ze scen po koncertach w Poznaniu i w Warszawie*). Podpisywał wszystko- oprócz tzw."piratów".

Jakoś nigdy specjalnie nie zależało mi, aby mieć autograf na każdej płycie z muzyką N.AE., ale na dowód że Niemen jednak mazał po płytach, mógłbym okazać kilka zamaszystych podpisów (nawet z dedykacjami) złożonych tak na okładkach płyt, jak i na okładkach i stronach różnych publikacji. Ta kwestia związana jest pośrednio z drugą tezą wygłoszoną przez pana Hirka. Chodzi o artystów z kręgu muzyki elektronicznej, dla których rzekomo Niemen miał być .. "bogiem"(!).
Można sobie wyobrazić grymas dezaprobaty Pana Czesława wysłuchującego takich peanów...

Wpływy Jego twórczości na współczesnych muzyków z kręgu el-muzyki są- moim zdaniem- raczej iluzoryczne. Nikt tak nie gra, bo nikt tak nie czuje. Podobało mi się to, co o muzyce Niemena powiedział kiedyś Wł. Komendarek:
On tę muzykę miał w sercu i w głowie, dlatego nikt tego nie podrobi.

Natomiast nie budzą kontrowersji wymienieni w programie artyści, którzy swymi dokonaniami kiedyś zainspirowali Wydrzyckiego. Byli to: Clyde McPhatter, Aretha Franklin i Ray Charles, ale równie duży wpływ mieli także inni soulmani, których nie wymieniono: Otis Redding, James Brown, Wilson Pickett, a z rockmanów- Steve Marriott.

Na tle podszytych afektem wyznań pani Gucewicz wypada docenić trzeźwe osądy wygłoszone przez redaktora Wiesława Królikowskiego. Dość przytomnie powiązał charakterystykę osobowości z twórczością. Trochę na wyrost była jego opinia o optymizmie Niemena, choć- jak się głębiej zastanowić- to trzeba zapytać - optymista, ale- kiedy..?

Trudno uznać za optymistyczne większość felietonów publikowanych w rubryce "Pantheon", gdzie raczej czarno- widział naszą rzeczywistość. Pozostaje żal, że te niemenowe felietony, dzienniki i poezje dostępne są tylko w rocznikach starych numerów "Tylko (Teraz) Rocka".

Na koniec programu Pani Małgorzata przypomniała wiersz (incipit) "Gdyby tak" z maja 2003r.- o jednoznacznie pozytywnej wymowie. Czyli - nie zawsze bywał milczkiem, pesymistą i ponurakiem...

I jeszcze jeden szczegół- fotka przedstawiająca Niemena ślęczącego nad laptopem, o której była mowa w programie, została wykonana w Sopocie podczas festiwalu w 1992r.. Skojarzenia pani M. z "Księgą K. Kolumba" były o tyle celne, że właśnie muzykę z tego spektaklu jej mąż zaprezentował festiwalowej publiczności- zresztą ku niezadowoleniu widzów z Opery Leśnej spragnionych przebojów.

Na wątki rozmijania się repertuaru Cz.N. z oczekiwaniami audytorium tudzież o ew. publikacji jego ambitnych nagrań studyjnych (jak np."Pieśń Wojów" i "Hymn do matki Ziemi") najwidoczniej zabrakło już czasu. Zresztą po co pytać: KIEDY?, gdy można uzyskać odpowiedź: "Kiedy przyjdą Szwedy". Na razie przyszli Amerykanie (Warner Bros. przejął katalog PN i wydaje reedycje płyt, o czym nie wspomniano słowem).

Po obejrzeniu powtórki programu mam wrażenie, że bardziej niż o promocję twórczości Czesława Niemena chodziło tu jednak o promocję płyty Jego córki (mam nadzieję, że przynajmniej okaże się dobra), ale może widzowie zechcą sięgnąć po oryginalne wersje tych utworów? Tylko gdzie je mają znaleźć..?

PS 1 W programie z gośćmi TVP Kultury wykorzystano materiały archiwalne- m.in. z dyskusji publicystycznej z 1995r., z magazynu Camerata, fragmenty programu "Moje zapatrzenie", a w zapowiedziach "Dnia" pojawiły się jeszcze inne urywki (usłyszałem motyw muzyczny z "Bankietu").

PS 2 Opis pierwszego Dnia Niemena w TVP Kultura (2006) w podforum => Przygrywka

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

Dla potomności, zachowałem screena tej strony - w załączniku. Plik w oryginalnym rozmiarze znajduje się w moim archiwum

_________________
Polecę w niespokojności, w strachu, w żalu, ale w mocy...

Na kanale => TVP Kultura przypomną kilka programów wartych obejrzenia

W sobotnie przedpołudnie 4 listopada 2017:

09.40 Czesław Niemen w 4 utworach jako gwiazda festiwalu Sopot '80,
10.05 "Bema pamięci żałobny rapsod" - Niemen Enigmatic z 1970.

Tego dnia o 10.30 film "Mała sprawa" Janusza Kondratiuka, z muzyką Helmuta Nadolskiego (pod napisami końcowymi).

Inny artysta z Wybrzeża- Zbigniew Cybulski- będzie bohaterem Niedzieli w TVP Kultura (5 listopada od g.17).
Powtórka rozmów o Zb.Cybulskim 6 XI po godz. 16.


A w świąteczną sobotę 11 listopada o 18.20 TVP Kultura pokaże film "Sen o Warszawie".

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

W niedzielę 18 lutego od godz. 17.15 zaplanowano powtórkę bloku programowego sprzed roku.

Poza niewiele wnoszącymi do portretu artysty rozmowami widzowie TVP Kultura będą mogli zobaczyć:

- o 18.10 Film "Dziewczyny do wzięcia" - z ciekawą wersją "Com uczynił" na napisach końcowych

- o 19.05 Gwiazdy festiwalu Sopot '80- festiwalowy występ z fragmentem "Hymnu do Matki Ziemi"

- o 19.35 Film "Sobie król" - z muzyką Niemena (na gitarze towarzyszył mu Jerzy Grunwald).


PS W poniedziałek 19 02 o 15.20 przewidziano powtórkę rozmów ze studia TVP Kultura.

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

W ten upalny dzień odpowiem na pytanie, które kiedyś padło w podforum "Muzyko moja":


Nie zanotowałem w pamięci takiej sytuacji na koncertach Niemena (a widziałem ich trochę).
A i chyba nigdy nie było potrzeby na podgrzewanie atmosfery koncertu świecami (w telewizyjnym studio było ich kilkaset!).

Film Janusza Rzeszewskiego, do którego nawiązał Jurek, ma w telewizyjnych opisach programu kategorię KONCERT.matarsko

Moim zdaniem to mini-widowisko, a właściwie prekursorski klip z wysmakowaną plastycznie scenografią i zjawiskowymi zdjęciami.


Jeśli ktoś chce go sobie przypomnieć to jest okazja - we wtorek 31 lipca o godz.18.20 w TVP Kultura.

PS W sobotę 18 sierpnia o godz.15.30 zaplanowano emisję filmu Janusza Kondratiuka "Dziewczyny do wzięcia".

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

Warto dodać, że od swojej premiery jest to dzieło... sknocone - czy kiedykolwiek doczekamy się rekonstrukcji cyfrowej z dobrze synchronizowanym obrazem i dźwiękiem? Przez przyspieszający gramofon, głos Niemena jest nienaturalnie wysoki i konieczne były cięcia obrazu. Myślę, że te mankamenty można by z powodzeniem wyeliminować, udostępniając szerokiej publiczności dzieło takim, jakim było w zamyśle reżysera.

_________________
Polecę w niespokojności, w strachu, w żalu, ale w mocy...

Na niedzielę 20 stycznia 2019r. przewidziano w ramówce TVP Kultura powtórkę bloku programowego sprzed dwóch lat:

- o 17.15 Niedziela z twórczością... *,

- o 18.05 koncert grupy NIEMEN w sali Finlandia-Hall w Helsinkach (z 1972 a nie z 1973- jak opisano ten program) ,

- o 18.55 film "Dziewczyny do wzięcia" z muzyką Czesława (nagraną z udziałem dwóch muzyków grupy NIEMEN),

- o 19.55 koncert Niemena jako gwiazdy festiwalu Interwizji- Sopot '80.


* To rozmowy redaktor Agnieszki Szydłowskiej z gośćmi w studio.

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid

Wkrótce (9 czerwca 2019 od godz.17.15 i 11 czerwca o godz.13.25)) w TVP Kultura Niedziela z.. Krystyną Prońko.

Ceniona wokalistka przez wiele lat unikała wspomnień na temat współpracy z zespołem Niemena i ich wspólnej trasy z Faridą.

Angaż grupy Respekt na koncerty, a później do nagrania jednej z płyt czerwonego albumu zwrócił uwagę fanów na tę młodą wokalistkę.

Dlatego dziwiło mnie, że tak często i dobrze wspominała współpracę ze Skaldami, która przecież nie miała zbyt spektakularnego wydźwięku.

Ciekaw jestem, jak po wielu latach Pani Prońko ocenia wykonanie "Don't cry Baby" na specjalnym koncercie tuż po JJ' 1970..?

Czy dowiemy się jakichś ciekawostek o tym etapie kariery podczas poświęconego Jej bloku programowego w stacji TVP Kultura..?

Wątpię. Ale z uwagi na obecność w studio Ernesta Brylla może dowiemy się czegoś o przedstawieniu "Kolędy- nocki" z 1980r...?

Czy mam rację, czy nie- program na pewno warto obejrzeć. Polecam też widowisko "3400 lat po Ikarze" z Opola '77 (g.18.05).

Towarzyszący solistom Koman Band to zespół prowadzony przez ówczesnego męża Prońko- Janusza Komana (też będzie w studio).

TVP Kultura zapowiada także udział Majki Jeżowskiej (dawnej uczennicy prof. Prońko) oraz muzyków: Piotra Barona i Pawła Serafińskiego.

Jakoś nie mogę sobie wyobrazić, aby tak szerokie grono osób bliskich i współpracowników Niemena mogło kiedyś zagościć w takim programie.

A program z Panią Krystyną Prońko i Jej Gośćmi będzie jeszcze emitowany w TVP Polonia i w wakacyjnych powtórkach stacji TVP Kultura.


PS Refleksje napisane przeze mnie tuż po programie zawiodły mnie w ślepą uliczkę i zostały przeniesione do wątku -> Co dalej?

_________________
Nie trzeba kłaniać się Okolicznościom,
a Prawdom kazać by stały za drzwiami...
Cyprian Norwid