Niemen bez formy
M.W.Dutkiewicz, Magazyn Jazz, luty 1972

„Niemen przedstawia Farida" — pod tym, niezbyt poprawnie zredagowanym hasłem odbył się galowy koncert Niemena, zorganizowany przez PSJ z okazji przyznania Złotej Płyty za longplay „Sukces".

Od chwili rozsunięcia kurtyny raziła fatalna, chałturnicza scenografia, do której autorstwa nikt jakoś nie chciał się przyznać. Złe, zwłaszcza w pierwszej połowie koncertu, nagłośnienie nadmiernie eksponowało głos solisty, który w dodatku tego dnia nie był w najlepszej formie.

Bo była również i Farida. Niestety nie zawsze mogła pokazać lwi pazur we włoskich kompozycjach. Z nie najlepszej strony zaprezentowała się też sekcja blachy w zespole towarzyszącym Faridzie. Prawdopodobnie wskutek małej ilości prób blacha brzmiała zdecydowanie nieczysto. Sycylijski temperament Faridy doceniła publiczność, przyjmując ją nadzwyczaj serdecznie. Drugim gościem Niemena był Namysłowski, który z towarzyszeniem zespołu (Mikuła, Jaśkiewicz, Zieliński, Bartkowski — wszyscy w dobrej formie) wykonał własną kompozycję „Ni stąd, ni zowąd". Był to jeden z lepszych punktów programu.

Chciałbym na koniec kilka słów poświęcić tak rozreklamowanej pieśni Niemena „Człowiek jam niewdzięczny". Szeroka, rozlewna fraza stwarza klimat, który niejako automatycznie wyklucza wszelkie free jazzowe wtręty, tak rażąco odbijające od struktury utworu.

Byłbym niesłychanie „wdzięcznym człowiekiem", gdyby Niemen przy nagrywaniu tego utworu na płytę zechciał powrócić do jego pierwotnej wersji.

(MWD)

....są możliwe,począwszy od roku1991?Chętnie poczytałbym,muszą wiele mówić o Jego odczuciach,te które mam są mądre i zadziorne zarazem.

Mądre i zadziorne - spodobało mi się

O tym epizodzie z 1970r. z publikowanych w "TR" fragmentów dzienników (Pantheon) jednak nie dowiemy się za wiele...

Krystyna Prońko -wówczas filar chórku towarzyszącego zespołowi Niemen Enigmatic- w czasie warszawskiej premiery książki przypomniała mi, że już wtedy w jednej piosence w duecie śpiewali i Farida , a i w innych piosenkach w czasie tej trasy koncertowej chórek Niemen Enigmatic również towarzyszył Faridzie.

MarkovitzKrystyna Prońko -wówczas filar chórku towarzyszącego zespołowi Niemen Enigmatic- w czasie warszawskiej premiery książki przypomniała mi, że już wtedy w jednej piosence w duecie śpiewali i Farida , a i w innych piosenkach w czasie tej trasy koncertowej chórek Niemen Enigmatic również towarzyszył Faridzie.

Krystyna Prońko stwierdziła, że nie pamięta czy taki duet zaistniał na estradzie, choć przyznała, że Niemen mógł podśpiewywać z boku w niektórych utworach Faridy.
Gdyby wspólnie do mikrofonów zaśpiewali jakąś piosenkę, fakt ten odnotowałaby nie tylko prasa - bo byłoby to WYDARZENIE - ale i uczestnicy tych koncertów.

Ed Krystyna Prońko stwierdziła, że nie pamięta czy taki duet zaistniał na estradzie (...)

Markovitz (...) przypomniała mi (...)

Nie zauważyłem Cię - podsłuchiwałeś ..?

Gwoli wyjaśnienia Tym, którzy nie mieli okazji wysłuchać kilku zdań K.Prońko wypowiedzianych oficjalnie w czasie warszawskiej premiery "Dyskografii".
Otóż mówiła o tym jak Ona i Koleżanki z chórku były zapatrzone w i Faridę - dwoje niezwykłych ludzi i ekspresyjnych artystów.
Wcześniej podczas rozmowy z T.Jaśkiewiczem i później, gdy do Pani Krystyny ustawił się ogonek łowców autografów, prosiłem aby przypomniała sobie te wspólne koncerty z 1970r.
Powiedziała mi coś takiego :
-Właśnie sobie przypominam, że była nawet taka piosenka, w której na zakończenie Czesław włączał się wokalnie i my też.
A i chyba w paru innych piosenkach Faridy też byłyśmy ...

Oczywiście jstem świadom, że snujemy rozważania o pewnym epizodzie muzycznym sprzed 36 lat, ale byłoby trochę dziwne, gdyby tych dwoje Wokalistów nie wykorzystało takiej szansy współpracy, jaką niosła wspólna trasa koncertowa.

W wywiadzie udzielonym Dariuszowi Michalskiemu i cytowanym w książce ":n: o sobie"(str.57) mówił :
" Obserwowałem ją bardzo uważnie, bo zaczęły mi chodzić po głowie fantastyczne pomysły: może zrobimy duet ? z murzyńskim repertuarem ? "
edit//
Jest jeszcze coś ... Zgadnijcie moi Drodzy: kto akompaniował wtedy Faridzie ?

P.S. Obecni na spotkaniu w MCKiS mieli okazję usłyszeć Taki duet -piosenkę nagraną po 20 latach ...

- Ed, może coś o tym napiszesz ?

Tomasz Jaśkiewicz?

A może sam Niemen?

Zgadnijcie moi Drodzy: kto akompaniował wtedy Faridzie ?

TadeuszTomasz Jaśkiewicz ?

Oczywiście akompaniował Jej T.Jaśkiewicz wraz z zespołem . Enigmatic !
edit//
Sam Niemen .. prowadził konferansjerkę i chował się ,żeby nie zaśpiewać w duecie

Tomasz Jaśkiewicz towarzyszył Faridzie jeszcze podczas następnego tournee po Polsce w połowie lat siedemdziesiątych.

A może mógłbyś - Tadeuszu - podzielić się jeszcze z nami jakimiś wspomnieniami z okresu, o którym mowa w komentowanym tu artykule..?

Niewiele mogę powiedzieć o szczegółach wydarzeń tamtych czasów, odbierałem je inaczej niż staramy się dzisiaj je odtworzyć. Ważne było wydarzenie, emocje, a dopiero na końcu twórcy i animatorzy owych wydarzeń artystycznych. Niemen nie był dla mnie Niemenem w tym wymiarze, który dzisiaj decyduje o moim zafascynowaniu jego twórczością. Był facetem, który nieźle dawał czadu i lekko zostawiał innych w polu ( tak się wówczas mawiało) .
W 1967 roku kompletnie nie zdawałem sobie sprawy, że kiedyś będę żałował swobodnego stosunku do posiadanych płyt, że kiedyś będę rozpisywał się o Niemenie, że będzie jeszcze kilkudziesięciu takich samych świrów jak ja. Nie zdawałem sobie sprawy, że powstanie słowo „wapniak” i mnie będzie ono dotyczyło, nie zdawałem sobie sprawy, że muzyka i przeżycia z nią związane utkwią na zawsze w mojej pamięci. Miałem wówczas naście lat i wszystko, co działo się wokół mnie było przelotne, co-jak się potem okazało- nie jest wcale takie przelotne…

Natomiast ja przez cały ogólniak i kilka lat wcześniej katowałam winylową płytę Faridy, z fascynacją bliską uzależnieniu wsłuchiwałam się w niepokojącą myzykę i pełen namiętności głos... i żyłam w wielkiej nieświadomości, że Farida w jakikolwiek sposób związana była z Niemenem, którego muzykę chłonęłam w tym samym czasie zupełnie niezależnie...
P.S. Muszę w końcu dokładnie przeszukać skarby w domu rodziców, może uda mi się tę płytę odnaleźć...

Jak to dobrze, że młodzi sięgają czasem do płyt rodziców.
Nigdy jednak nie przypuszczałam, że ktokolwiek z młodych ludzi może znać Faridę. Myślałam, że jej wielbiciele w Polsce mają przynajmniej koło pięćdziesiątki.

Grzebię w starych płytach i słucham ich, i piszę na forum "dyrdymały"

No widzisz Ewo, ja tylko udaję, że mam ok.(ponad) pięćdziesiątki, a to wcale nie jest prawda. Jestem dużo młodszy, a Faridę znam z wcześniejszego mojego wcielenia( jestem wyznawcą reinkarnacji). Wówczas byłem słowikiem

Tadeuszu, nie jesteś odosobniony w tym grzebaniu w starych płytach...

Ja nie wierzę w reinkarnację, ale Niemen zdaje się był jej wyznawcą, tak jak i Ty.